نام پژوهشگر: شیما شاهرخی

طرح مرمت و احیاء کاروانسرای حجیب و ساماندهی بافت روستا
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1390
  شیما شاهرخی   اسکندر مختاری طالقانی

امروزه در کشور ما تعداد بسیار زیادی از ابنیه با ارزش و منحصر به فرد تاریخی در مسیر راههایی واقع شده اند که از سیستم ارتباطات شهری و روستایی خارج شده و جز ره گم کردگان و گردشگران طبیعت کسی سراغی از آنها نمی گیرد. شاید کاروانسراها پرشمارترین نمونه این فضاها باشند، بناهایی که به دلیل برقراری ارتباط با عوامل طبیعی ای چون منابع آب، باد، پوشش های گیاهی و جانوری و نیز هماهنگی با طبیعت به لحاظ فرم، فضا و مصالح بومی، با محیط و بستر پیرامون خود به تعادل و تعامل رسیده اند و جای بس تأسف است که این میراث های با ارزش معمارانه که حاصل اندیشه انسان هایی است که طبیعت را به خوبی می شناخته اند، هم اکنون زیستگاه رشد گیاهان و جانوران و یا محل استقرار دام ها و گله داران است. در چنین شرایطی حفظ این یادگارهای تاریخی که سند گویای هویت هر ملت است نه تنها بر عهده یک سازمان یا نهاد، بلکه امری همگانی-ملی است و به همه مردم از هر قشر و قوم و طبقه ای مربوط می شود. پژوهش حاضر سعی بر این دارد با معرفی، توصیف و ارزیابی ویژگی های کاروانسرای شاه عباسی کیخسرو (حجیب)، یادآور حضور آنها و گشودن راهی به سوی احیاء هویت و جلوگیری از شتاب روزافزون آنها به سوی زوال و دگرگونی باشد. پژوهش حاضر اهدافی را در راستای حفظ و بقاء این بنای ارزشمند از طریق توصیف و ارزیابی ویژگی های معماری، اطلاع رسانی و ارتقاء سطح آگاهی عمومی از حضور این گنجینه تاریخی، دنبال می کند و در این خصوص در برگیرنده اطلاعاتی در حوزه هایی چون مطالعات و بررسی اجمالی پیرامون تاریخ شکل گیری بنا، کسب شناخت گذشته تاریخی، شناخت وضع موجود، بررسی کیفیت معمارانه فضای ساخته شده، بررسی آسیب ها و عوامل مخل، ارائه یک طرح جامع مرمت و ارزشیابی بنا در قالب امکانات و فرصت هایش جهت اعطاء حیات اجتماعی مجدد می باشد.