نام پژوهشگر: زهره حسن زاده کلاته

بررسی تاثیر آموزش مهارتهای اجتماعی در افزایش محبوبیت کودکان پیش دبستانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1390
  زهره حسن زاده کلاته   زهرا طبیبی

کودکانی که از طرف همسالانشان طرد می شوند بیشتر در معرض آسیب روانی هستند. پژوهشهای گوناگون علل طرد کودکان از طرف همسالان را نقص در مهارتهای اجتماعی کودک می دانند. پژوهش حاضر دو هدف دارد. هدف اول به بررسی نقش مهارتهای اجتماعی در پذیرش یا طردشدگی اجتماعی کودکان می پردازد. هدف دوم بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر افزایش کفایت اجتماعی،افزایش میزان پذیرش و کاهش میزان طردشدگی در کودکان پیش دبستانیبود. درمطالعه اول، 69 کودک پیشدبستانی به صورت نمونه گیری در دسترس شرکت کردند. از تست سوسیومتری برای ارزیابی میزان پذیرش اجتماعی کودکان استفاده شد. برای ارزیابی مهارتهای اجتماعی از فرم مربی مقیاس درجه بندی گرشام و الیوت ( 1990 ) برای کودکان پیش دبستانی استفاده شد. این مقیاس متشکل از سه (ssrs) مهارتهای اجتماعی خرده مقیاس همنوایی، جرات ورزی و خویشتن داری است. برای مطالعه دوم، از بین کودکان شرکت کننده در مطالعه اول 42 کودک انتخاب شدند. 21 کودک در گروه آزمایش و 21 نفر دیگر در گروه کنترل قرار گرفتند. مهارتهای اجتماعی در 20 جلسه 30 دقیقه ای به گروه آزمایش آموزش داده شد. گروه کنترل آموزشی را دریافت نکردند. در این مطالعه تست سوسیومتری توسط کودکان، و هر دو فرم مربی و والدین پرسشنامه مهارتهای اجتماعی توسط مربی و والدین در دو مرحله پیش و پس از مداخله تکمیل گردید. فرم والدین پرسشنامه مهارتهای اجتماعی دو ماه بعد از اجرای آموزش برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج مطالعه اول رابطه مثبت و معناداری را بین پذیرش اجتماعیو مهارتهای اجتماعی کودکان نشان داد. همچنین، نمره مهارتهای اجتماعی گروه کودکان محبوب از گروه مطرود بطور معناداری بیشتر بود. یعنی نمرات گروه محبوب در مهارتهای اجتماعی، خویشتنداری، جراتورزی و همنوایی بیشتر از گروه مطرود بود. نتایج مطالعه دوم نشان داد که الف) میزان پذیرش اجتماعی از سوی همسالان کودکان در گروه آزمایش بیشتر شده بود، ب) میزان مهارتهای اجتماعی کودکان گروه آزمایش از نظر مربی بهتر شده بود، این بهبودی به خصوص در خرده مقیاسهای خویشتنداری و جرات ورزی بود، ج) میزان مهارتهای اجتماعی کودکان گروه آزمایش از نظر والدین بهتر شده بود، این بهبودی به خصوص در خرده مقیاسهای خویشتنداری، مسئولیتپذیری و جرات ورزی بود. مهارت همنوایی کودکان گروه آزمایش از نظر هم مربی و هم والدین تغییر معناداری نیافته بود. یافته های تحقیق حاکی از این بود که آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان پیشدبستانی به افزایش محبوبیت و کاهش طرد شدگی در آنان منجر میشود. همچنین، مهارتهای اجتماعی آنها به گزارش والدین و مربیان هر دو بهبود مییابد.