نام پژوهشگر: نوید انوشه

تحلیل گفتمان دراماتیک چهار نمایشنامه از محمد یعقوبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده سینما و تئاتر 1390
  نوید انوشه   علی اکبر علیزاد

هدف اصلی این پایان نامه بررسی گفتمان دراماتیک چهار نمایش‏نامه زمستان 66، یک دقیقه سکوت، خشک‏سالی و دروغ و نوشتن درتاریکی با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف می‏باشد. از منظر لاکلا و موف کل حوزه اجتماعی شبکه‏ای از گفتمان‏ها است که این گفتمان‏ها پس از استقرار برای بدست آوردن قدرت و سلطه بیشتر با هم در تخاصم یا تعامل قرار می‏گیرند. در هر برهه‏ای گفتمانی مسلط می‏شود و بعد از تسلط سعی در هژمونیک کردن دال‏های موجود در فضای گفتمانی به سود خود می‏کند. گفتمان‏های رقیب یا به حاشیه رانده شده در آن هنگام برای شکستن هژمونی گفتمان مسلط عمل می‏کنند و این‏گونه است که تعامل و تخاصم، میان گفتمان‏ها روی می‏دهد. در درام به عنوان یک متن با شخصیت‏هایی روبه روییم که صحبت می‏کنند و در گونه اجتماعی آن که یعقوبی نیز یکی از نمایندگان این سبک است. شخصیت‏ها به عنوان نماینده‏ای از گفتمان‏های کلان درنمایش‏نامه‏ها حضور می‏یابند و در تعامل یا تخاصم با سایر گفتمان‏ها کنش دراماتیک را به پیش می‏برند. و این چنین بن مایه درام را شکل می‏دهند. با تحلیل این چهار نمایش‏نامه این تحقیق قصد پی بردن به گفتمان‏های موجود در جامعه ایران و نحوه مفصل‏بندی آن‏ها را دارد با عطف به این نکته که یعقوبی بیش از هر چیز یک خانوادگی‏نویس است این تحقیق قصد دارد تا گفتمان‏های موجود در درون خانواده ایرانی را در طی چند سالی که این نمایش‏نامه‏ها در آن رخ می‏دهند مفصل بندی کرده و نحوه تأثیر هر یک از گفتمان‏ها را بر پیش‏برد کنش دراماتیک مشخص سازد. کلمات کلیدی: محمد یعقوبی، گفتمان، تحلیل گفتمان، تحلیل گفتمان انتقادی، لاکلا و موف، نورمن فرکلاف، مفصل ‏بندی