نام پژوهشگر: نیلوفر خلفلو

آرای خاص فقهی محقق اردبیلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1390
  نیلوفر خلفلو   محمدرضا ضمیری

در این نوشتار که تحت عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان «آرای خاص فقهی محقق اردبیلی» ارائه می گردد سعی شده است در ابتدا با ارائه تصویری از شرایط اجتماعی و سیاسی روزگار مرحوم احمد بن محمد معروف به «مقدس اردبیلی » و «محقق اردبیلی» به معرفی ابعاد شخصیت علمی و معنوی این عالم ربانی پرداخته شود. سپس با توجه به ویژگیهای مکتب فقهی ایشان برخی از آرای فقهی خاص ایشان را معرفی نموده و با انتخاب سه مورد از این آرای خاص که به نظر نویسنده توجه به آنها در این روزگار می تواند تغییرات قابل توجهی را در جامعه سبب شود، آنها را مورد کنکاش بیشتر قرار داده است. این نوشتار شامل موارد ذیل است: « نگاهی به حیات و آثار محقق اردبیلی قدس سره» که اشاره دارد به زندگی آن بزرگوار، شخصیت معنوی و علمی ایشان. همچنین آثار و کتب ارزنده ایشان معرفی می شود و شرایط سیاسی و اجتماعی عصر محقق و جایگاه عظیم الشان ایشان نزد شاهان صفوی مورد اشاره قرار می گیرد. « مکتب فقهی محقق اردبیلی» که شامل معرفی مکتب فقهی محقق و ویژگیهای آن می باشد و برخی از آرای فقهی خاص محقق که بیشتر توسط محققین متاخر مورد بررسی قرار گرفته است معرفی می گردد. «قضاوت زن» و بررسی نظر محقق در این مورد و نقد مخالفان نظریه ایشان. باید متذکر شد که این موضوع یکی از موارد بحث برانگیز فقهی در عصر حاضر است به ویژه آنکه ممنوعیت انتصاب زنان در مقام قضا در قوانین جاری کشور سبب شده است تا این موضوع توسط دشمنان اسلام و ایران، دستاویز برخی حملات به احکام اسلام قرار گیرد. در این قسمت ضمن ارائه تعریف لغوی و اصطلاحی از امر قضا، قاضی و قضاوت به تشریح نظریه محقق در این خصوص پرداخته شده است. سپس با اشاره به ادله مخالفان نظریه محقق به نقد و بررسی آنها پرداخته شده است. «لوث و قسامه» و نظر محقق در این باره مورد بررسی قرار گرفته و دیدگاه برخی از فقها در این خصوص نقد شده است. در ابتدای این فصل تعاریف جامعی از لوث و قسامه آورده شده است. «معاملات صبی» که ضمن ارائه تعاریفی از بلوغ و شرایط احراز آن به بیان دیدگاه محقق و نقد و بررسی موافقان و مخالفان نظریه ایشان پرداخته شده است