خاندان برغانی در زمره ی مهمترین خاندان های تأثیرگذار در حوادث دوره قاجار به بعد می باشند. مهمترین چهره ی روحانی این خاندان ملامحمد تقی برغانی ملقب به شهید ثالث بود، در حاشیه زندگی ایشان و خاندان وی تحولاتی فراوانی به وقوع پیوست که از جمله آنها می توان به منازعات اخباری و اصولی، انشعابات در درون مذهب شیعه و نظایر آنها نام برد. رساله ی حاضر با تأکید بر نقش محوری ملامحمدتقی برغانی ، مهمترین حوادث دینی و سیاسی مرتبط با ایشان را مورد بحث قرار میدهد. روش تحقیق این پایان نامه توصیفی تحلیلی است که بر اساس منابع آرشیوی و کتابخانه ای همراه با تحقیق میدانی صورت گرفته است. پرسش اصلی پایان نامه این است که نقش ملامحمدتقی برغانی و خاندان او در تحولات دینی سیاسی دوره قاجار چه بوده است؟ فرضیه این پایان نامه آن است که برغانی با حکومت مرکزی ایران از یکسو و از سوی دیگر با استعماری خارجی چالش داشت، همچنین ایشان در تحول اوضاع دینی منطقه و حتی ایران طبق شرایط فکری دوره خود؛ نقش اساسی ایفا کرد.