نام پژوهشگر: شهین رادمهر

حرمسرا و نقش آن در سیاست عهد ناصری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1390
  شهین رادمهر   محمدامیر شیخ نوری

چکیده سلطنت طولانی ناصرالدین شاه همزمان با عصر نوینی بود که جهان به رهبری غرب تحولات اساسی را تجربه می کرد. برجسته ترین نقطه این تحولات تقابل میان سنت و مدرنیته بود. هر چند رسوخ اندیشه های ناشی از مدرنیته زمینه ی آگاهی و با لتبع تغییرات اساسی در ایران را پدید می-آورد اما افکار عمومی جامعه چنان پایبند سنتها بود که اندیشه های ناشی از تجدد خواهی را برنمی تافت و با وجود اینکه زنان در این مقطع زمانی تحت تأثیر افکار روشنفکرانه و ترقی خواهانه کم کم شرایط مطلوبتری را نسبت به دوره های قبل تجربه می کردند اما باز نسبت به سایر کشورها وضعیت اجتماعی- حقوقی مناسبی نداشتند. در عرصه ی سیاست نیز ایشان به دلایل مذهبی- سنتی هیچگاه حضور جدی نیافتند مگر با بهره گیری از موقعیتی که در دربار آن هم به صورت حاشیه ای داشتند. این پژوهش تلاش دارد تبیین نماید چه نیروی محرکه ای و چگونه توانست راه زن درباری را از پس دیوارهای حرمسرا به عرصه سیاست باز گشاید. روشی که این پژوهش از آن بهره گرفته، روشی تاریخی است با این توضیح که به توصیف مقایسه و تحلیل نقش زنان درباری در سیاست و تبیین نتایج آن پرداخته که در آن از منابع کتابخانه ای؛ اسناد، خاطرات، کتب و... استفاده کرده است. این پژوهش تلاش دارد شاخصه هایی را درباره ی چگونگی قدرت یابی و صف آرایی زنان درباری در عرصه ی سیاست ارئه دهد آن هم در دورانی که از نظر سیاسی کاملاً در انزوا بوده است همچنین این پایان نامه برای پژوهشگرانی که به دنبال مقدمه ای برای یافتن گذر زنان از سنت به مدرنیته می باشند راهگشاست. واژگان کلیدی: زنان- ناصرالدین شاه- سیاست- حرمسرا- اندرونی- بیرونی