نام پژوهشگر: واحد جولایی

مطالعه ی برهم کنش های منطقه ای عصر آهن، بر اساس سفال های مکشوفه از بررسی باستان شناسی دشت فارسان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  واحد جولایی   روح الله شیرازی

دشت فارسان در شمال مرکزی استان چهارمحال و بختیاری ایران و در جنوب رشته کوه زاگرس واقع شده است. مطالعات باستان شناسی انجام گرفته در ارتباط با عصر آهن این منطقه بسیار اندک است؛ در نتیجه شناخت ما از سفال این دوره در بخش های جنوبی زاگرس نیز بسیار ضعیف است. در این پژوهش وضعیت این منطقه در عصر آهن به صورت اجمال بیان می گردد و محوطه های عصر آهن دشت فارسان به خوبی معرفی -می شوند. ضمن اینکه با مطالعه، طبقه بندی و گونه شناسی سفال های به دست آمده از محوطه های فارسان و مقایسه ی آن ها با سایر محوطه های شمال غرب، غرب و فلات مرکزی ایران، درک ما از عصر آهن این منطقه از ایران افزایش خواهد یافت. همچنین می توان شواهدی در ارتباط با برهم کنش ها ی بین این مناطق در این دوره به دست آورد. بررسی باستان شناختی شهرستان فارسان در تیر و مرداد 1386 انجام شد که نتایج قابل توجهی دربرداشت، از آن جمله می توان به شناساییِ 212 محوطه مربوط به پارینه سنگی میانی تا دوره ی متأخر اسلامی اشاره کرد. با مطالعه ی سفال های عصر آهن یافت شده از این بررسی، 25 محوطه مربوط به دوره ی آهن شناسایی شدند. اکثریت سفال ها به عصر آهن 3 تعلق داشته و درصد کمی از آن ها مربوط به عصر آهن 1 و 2 بودند. سفال های به دست آمده از این محوطه ها مشابه به سفال های عصر آهن محوطه های غرب و مرکز فلات ایران از جمله گودین، نوشیجان، حسنلو، سرخ دم لکی و سیلک هستند. بر اساس مطالعه ی سفال های به دست آمده از این محوطه ها به نظر می رسد که در این دوره، ساخت سفال کاملاً محلی نبوده و تحت تأثیر و نفوذ مناطق همجوار به خصوص غرب ایران قرار داشته است. ولی شماری از این سفال ها نیز کاملاً محلی بوده و تحت تأثیر و نفوذ سایر مناطق ایران قرار نداشته است.