نام پژوهشگر: شهلا قاسمی فر

زندگی و دیدگاه های مذهبی رضا قلی شریعت سنگلجی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  شهلا قاسمی فر   حجت فلاح توتکار

میرزا رضا قلی شریعت سنگلجی از علمای عصر رضا شاه است که در ادامه حرکت بیدار گری و جنبش اصلاح طلبی، با اندیشه بازگشت به قرآن و اسلام نخستین، به تنویر افکار عمومی پرداخت و با انتشار کتب خویش به خصوص کتاب های توحید عبادت، کلید فهم قرآن و اسلام و رجعت؛ با استفاده از آیات قرآن و دلایل عقلی، بسیاری از معتقدات رایج در بین مسلمین را نادرست دانست و به ارائه شیوه های صحیح پرستش خداوند یکتا و همچنین به بازنگری باورهای غلط پیروان دین اسلام پرداخت، در واقع هدف وی بازفهمی و ارائه درک صحیح مفاهیم دینی به مردم بود.نگارنده طی پژوهش تمام کوشش خود را به کار گرفته است، تا با استقاده از آثار شریعت سنگلجی، تفکر مذهبی وی را به قلم بیاورد. شریعت سنگلجی با مشاهده رسوخ ناراستی ها در اعتقادات مسلمانان به ویژه شیعیان، درصدد تعلیم چگونگی درک صحیح و درست مفاهیم دینی بر آمد و با استناد به آیات قرآن؛ شرک و توحید را تفسیر می نماید. در خصوص رجعت منکر آن است وبه جای ظهور مسلحانه مهدی موعود، معتقد به انقلاب فکری و عقلی جهت انتظام امور خلق است. اشاعه تفکرات مذهبی شریعت سنگلجی موجب پویایی اندیشه های دینی در پاسخگویی به شبهات و پرسشهای متفکرین دینی و غیر دینی شد نتیجه تحقیق این امر را مسلم کرد؛گرچه برخی از محققان شریعت را به هم دستی با حکومت رضا شاه، بد دینی و حتی وهابیت متهم کردند، اما تلاش وی موجب شد تا قدرت تعقل درتفکر مذهبی و دقت در پذیرش اعتقادات دینی مورد ارزیابی قرار گیرد و تفکر دینی که مدت های طولانی در انجماد بود، به پویایی برسد و متفکران، در صدد پاسخ گویی به سوالاتی برآیند که از متن نیازها ی جامعه جدید، بر می خاست.