نام پژوهشگر: علی رواقی

عناصر فرهنگی و اجتماعی در شعر جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی با ضمیمه «فرهنگ لغات و ترکیبات» دیوان جمال لدین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - پژوهشکده ادبیات 1388
  مهرداد حدادی سیاهکلی   علی رواقی

جمال الدین محمدبن عبدالرزاق اصفهانی ، ملقب به سید الشعرا از شاعران مشهور قرن ششم هجری قمری است . تاریخ ولادتش نامعلوم است و تاریخ وفاتش سال 588 در اصفهان تخمین زده شده است . آرامگاه وی تا کنون مشخص نشده است ولی احتمالا در اصفهان باشد . با آنانی که اصفهان را ذم کردند ، مقابله کرده و آن ها را هجو نموده است . در شعر وی ، درد و رنج و مصائب مردمان این شهر ، طی آسیب های طبیعی ، به تصویر کشیده شده است . وی در مذهب حنفی بوده ولی بر حسب تعامل ، ممدوحان شافعی نزدیک به خود را نیز مدح کرده است که « آل خجند » و «آل باوند » ، اهم آن ها هستند. حشر و نشر شعرای معاصر با او حائز اهمیت است و نزدیکی شعرش با شعر سعدی نمایان می باشد . در قالب غزل و قصیده ، بیش از دیگر قالب ها، شعر سروده ولی در قصیده پخته تر می نماید . از لکنت زبان و درد چشم رنج می برد ولی زبانی قاطع و نگرشی بصیرانه به اطراف خود داشت. کمال الدین اسماعیل ، فرزند شاعر پیشه ی اوست که با پدر در شعر برابری می کند . شعر جمال الدین محمد ، سراسر شکوه و شکایت و در نهایت شکیب است . متنعّمی که از روزگار شکایت دارد ؛ دنیا را بی انصاف می خواند و از آن ، رویگردان است . نگاهی عمیق به مرگ دارد . در این نامه ی گفتار ، هدف ، بازتاب عناصر اجتماعی و فرهنگی است و در مقوله ی نقد اجتماعی گاهی گریز زده شده است. بیشترین هدف ، توصیف و تبیین جلوه های مختلف زندگی مادی و معنوی مردم از دیدگاه جمال الدین بوده است . تاریخ زندگی مردم ، شرح مناظری از حیات فرهنگی و اجتماعی و حتی علمی و اقتصادی ، نقلا و بعضا تحلیل گونه ، مورد بررسی قرار گرفته و عناصر آن در بلور ابیات شاعر به نمایش درآمده است . نگارنده وضعیت جامعه ی قرن ششم را در کالبد شعری شاعر جویا شده و از منظر نقل ، بررسی کرده است و نگرش عمیق شاعر نسبت به محیط پیرامون ودرک مسائل موجود جامعه ی آن روز ، مهارت های روانی در گفتار و تصویر پردازی ساده و روان جمال الدین مورد امعان نظر قرار داده شده است .

فرهنگ وازگان مستند قرون چهارم تا ششم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  نسرین اکرمی پور   علی رواقی

موضوع پزوهش حاضر فرهنگ وازگان مستند در متون صده های 4-6 است که بیش از 50 متن فارسی را در بر می گیرد. وازگان مستند وازگانی هستند که نویسندگان متون مختلف در اثار خود به توضیح و برابر گذاری ان وازه در روزگار خود پرداخته اند. که بسیاری از انها در فرهنگ نامه های موجود زبان فارسی یا ضبط نشده یا به ان معنی که نویسندگان متون قدیم نوشته اند نیامده است.

مقایسه ی تصویرآفرینی در شاهنامه و بهمن نامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1389
  عاطفه احمدی   سعید حمیدیان

شاهنامه اثر گرانقدر استاد طوس است و حماسه ای اساطیری پهلوانی و تاریخی است که آن را در شمار برترین حماسه های جهان قرار داده اندو پس از فردوسی سرایندگان بسیاری به تقلید از تقلید از شاهنامه متون حماسی پدید آوردند یکی ازین متون داستان بهمن نامه اثر ایرانشاه ابن ابی الخیر است که در این پژوهش با شاهنامه مورد مقایسه قرار می گیرد . در این تحقیق علت برتری شاهنامه بر بهمن نامه بررسی گردیده است.

فرهنگ اصطلاحات شادخواری از قرن چهارم تا پایان قرن ششم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1389
  زهرا تقی زاده علی اکبری   سعید حمیدیان

رساله ی حاضر با عنوان:«فرهنگ اصطلاحات شادخواری از ابتدای قرن چهارم تا پایان قرن ششم»، حاصل پژوهشی است مفصل در باره ی شراب و تمامی ملزومات مربوط بدان در متون ادبی فارسی(اعم از نظم و نثر) که بازه ی زمانی آن از ابتدای قرن چهارم تا پایان قرن ششم هجری اتست.این اثر که بخش اعظم آن در قالب یک فرهنگ ارائه می شود، به ترتیب فصول زیر را دربرمی گیرد: 1- پیدایش شراب/شراب چیست 2-شراب در ادیان(زردشتیان، یهودیان، مسیحیان و مسلمانان) 3-شراب در میان ایرانیان(پیش از اسلام و پس از اسلام) 4-انداختن شراب 5-شراب در طب 6-فرهنگ اصطلاحات، واژگان و ترکیبات شادخواری 6-1-نام های شراب 6-2-انواع شراب 6-3-ترکیبات شراب 6-4-نقل های شرابخواری 6-5-ظروف شرابخواری 6-6-حالات مستی 6-7-خاصیت شراب 6-8-اندازه و مقدار شرابخواری 6-9-اصطلاحات مربوط به افراد و متفرقه 6-10-ترکیبات اصطلاحی 6-11-زمان های شرابخواری 6-12- مکان های شرابخواری 6-13-شراب و گل 6-14-شراب و شکار 6-15-شراب و موسیقی 6-16-مجلس شرابخواری فهرست منابع و مآخذ

بررسی فرمالیستی خسرونامه عطار نیشابوری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1389
  فائزه کوهساریان   مهبود فاضلی

پیش از پیدایش صورتگرایی ، هر آنچه در ادبیات و نقد ادبی رواج داشت ، نویسنده محور و آمیخته به شرایط تاریخی و اجتماعی وی بود . پس از ظهور این مکتب ، نویسنده محوری کنار گذاشته شد و متن محوری معیار نقد و تحلیل آثار ادبی قرار گرفت و چون متن ، برساخته زبان است ، رویکردی زبانشناختی بدان کاملاً قابل قبول است . این رساله به بررسی فرم – مهمتریـن ویژگی یک اثـر ادبی از دیدگـاه فـرمالیست ها – می پردازد . برای این مقصود ، نخست در بخش قاعده افزایی ، انواع توازن های آوایی ، واژگانی و نحوی که شامل انواع تکرارها است ، بررسی شده و سپس به نحوه بهره گیری عطار از این عناصر به صورت هنجارگریزی معنایی و نحوی در مثنوی خسرونامه و تأثیر آنها پرداخته شده است که به نظر می آید عطار با به کار بردن این عناصر توانسته است به ویژگی های زبانی خاصی که شعر او را از آثار دیگـر شاعران متمایـز و به آثار دیگرش خصوصاً الهی نامه نزدیک می کند ، دست یابد . او با استفاده از الگوهای تکرار و هنجارگریزی ها توانسته است در فرم عمودی شعر ، انسجام و پیوستگی را ایجاد کند و کلیتی سازمان یافته از آن ارائه دهد . واژه های کلیدی : خسرونامه ، عطار ، فرم ، توازن ، قاعده افزایی ، هنجارگریزی و روایت .

تحقیق و بررسی در تفسیر سورآبادی همراه با فرهنگ دوسویه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1385
  الهه نصیری   داود اسپرهم

چکیده ندارد.

بررسی نوا در افعال بسیط فارسی تا آغاز قرن هفتم هجری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1353
  علی رواقی

چکیده ندارد.