چکیده: این پژوهش با هدف مقایس? شیو? پذیرش دانشجو در دانشگاه دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی بر اساس اعمال ملاک های دانشگاههای معتبر دنیا و تدوین مدل انجام شده است. به منظور یافتن ملاکها و ارائه مدل، شیوه های پذیرش دانشجو در دانشگاههای معتبر دنیا مورد بررسی قرار گرفت و پرسش نامه ای طراحی شد. نمونه ای به حجم 110 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی از بین اساتید و دانشجویان دکترای رشت? سنجش و اندازه گیری و مدیریت آموزش عالی کلی? دانشگاههای دولتی و آزاد شهرتهران انتخاب شد.پایایی پرسشنامه تدوین شده محاسبه گردید و ضریب آلفای کرونباخ ?/? برای آن به دست آمد. بر اساس معیارهای پذیرش دانشجو در ?? دانشگاه معتبر دنیا (با استفاده از "مقیاس رتبه بندی دانشگاه شانگهای")، ده ملاک پذیرش دانشجو به دست آمد که بدین ترتیب اند: "مستندسازی فرم های لازم برای پذیرش"، "مهارت های حرفه ای"، "هزینه"، "شرایط متقاضی برای تحصیل"، "سوابق آموزشی"، "سوابق پژوهشی"، "زبان"، "آزمون ورودی و مصاحبه"، " وضعیت ظاهری و جسمی و اجتماعی" و "انگیزه متقاضی". برای بررسی معناداری داده ها از آزمون t گروه های مستقل، و برای ارائه مدل از روش تحلیل عاملی تأییدی (به کمک نرم افزارlisrel) استفاده شد. نتایج نشان داد که در دو ملاک "مستندسازی فرم های لازم برای پذیرش" و "مهارت های حرفه ای"، برای پذیرش دانشجو بین دانشگاه دولتی و آزاد تفاوت معناداری وجود ندارد. اما در مورد هشت ملاک دیگر تفاوت معنادار وجود دارد. میانگین ملاک های "هزینه" و "شرایط متقاضی برای تحصیل" در دانشگاه آزاد بالاتر بوده و نشان دهنده تأثیر بیشتر آنها بر پذیرش دانشجو در این دانشگاه می باشد. در مقابل میانگین شش ملاک "سوابق آموزشی"، "سوابق پژوهشی"، "زبان"، "آزمون ورودی و مصاحبه"، " وضعیت ظاهری و جسمی و اجتماعی" و "انگیزه متقاضی" در دانشگاه دولتی بالاتر بوده و نشانگر آن است که این ملاک های پذیرش دانشجو، در دانشگاه دولتی نسبت به دانشگاه آزاد، عامل موثرتری هستند. در نهایت به ارائه مدلی برای پذیرش دانشجو در دانشگاه های دولتی و آزاد پرداخته شد که داده ها با مدل دانشگاه آزاد، برازش مطلوبی نشان دادند، در حالی که در مدل دانشگاه دولتی،در عامل "سوابق آموزشی" شاخص های برازندگی مدل، عدم برازش داشت.