نام پژوهشگر: آزاده نیکویی

مطالعه قابلیت های عروسک به عنوان رسانه هنرهای سنتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1390
  آزاده نیکویی   مهین سهرابی نصیرآبادی

عروسک ها از جمله دستاوردهای ارزشمند بشر در حوزه هنرهای سنتی هستند. وجود قابلیت هایی ویژه در آنها سبب شده تا علاوه بر کارکرد تزئینی، رسانه ای برای انتقال پیام ها و ارزش ها باشند. چیستی و ماهیت این قابلیت ها موضوع بحث این نوشتار است که با به کارگیری آگاهانه آنها می توان از عروسک به عنوان محملی جهت انتقال ارزش های هنرهای سنتی بهره جست. به این منظور، انواع و سیر تطور عروسک ها و ماسک ها، به عنوان نیای عروسک، توصیف و وجه رسانه ای عروسک و خصیصه های آن مورد بررسی قرار گرفت. سپس نمونه هایی از ماسک ها و عروسک های سنتی با روش توصیفی و تحلیلی از منظر فرهنگی و زیبایی شناختی ارزیابی و بر همین اساس به عنوان رسانه هنرهای سنتی تحلیل شدند. در خاتمه از طریق تحلیل استقرایی این نتایج حاصل شد: کارکرد رسانه ای عروسک ها محصول مشارکت پذیری و کنش ارتباطی آنها با مخاطب است که از این رهگذر به لایه های درونی روان فرد دست می یابند؛ همچنین انطباق پذیری آنها با شرایط گوناگون چه سنتی و چه صنعتی سبب شده تا در هر عرصه ای حضور بیابند و به تبلیغ ارزش های نهفته در خود بپردازند. در این راستا عروسک های سنتی رسانه ای شایسته برای هنرهای سنتی هستند چرا که افزون بر تمام قابلیت ها، پیام و پیام رسان، هر دو از یک جنس اند.