تنبلی و کسالت به عنوان یک عادت مذموم، از آفت هایی است که دین اسلام به مسلمانان هشدار داده تا به آن مبتلا نشوند و با اراده ای قوی مشکلات را برطرف کرده و برای کسب سعادت اخروی تلاش نمایند. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش مهمترین ریشه های تنبلی را بایستی در مسائلی همانند ضعف ایمان، نفاق، ناآگاهی، دنیاطلبی، رفاه زدگی و خواهش های نفسانی جستجو کرد. همچنین تنبلی دارای آثاری همانند حسرت، پشیمانی، عدم پرداخت حقوق الهی، به تاخیر انداختن کارها، از دست دادن فرصت ها، بیکاری، بی حوصلگی و فقر می باشد. هر انسانی برای مقابله با تنبلی می تواند روش هایی همچون افزایش شناخت، ایجاد عزم و اراده، تدبیر، مدیریت و ایجاد نشاط در عبادت را به کار بندد تا کمتر دچار این آفت دین و دنیا شود. در این پژوهش تلاش شده تا به صورت نظری با مطالعه در تفاسیر و روایات ائمه معصومین و همچنین کتاب های اخلاقی و تربیتی، موضوع تنبلی از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد.