نام پژوهشگر: شمیم زمانی طولارود

بررسی اسطوره ای عناصر اربعه در افسانه های تالشی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور استان مازندران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  شمیم زمانی طولارود   علی تسلیمی

چهار عنصر (آب، آتش، باد و خاک) از جمله عناصری اند که بازتاب آن ها را می توان در گستره ی وسیعی از جهان اساطیر مشاهده نمود. حضور این عناصر در ابعاد مختلف حیات بشر، همواره، مفاهیم و پیام های گوناگونی را القاء می کند. تجسّم ضدیّت ذاتی و وحدت نهایی که میان این عناصر متضاد و چهارگانه ی هستی برقرار است در جهت غلبه بر طبیعت ایجاد شده اند که در این میان هر آخشیج دارای نقش هایی است که در اساطیر جهان عمومیّت دارد. در میان چهار آخشیج «آب» عنصری حیاتی است که حکم زندگی را دارد و در نمادپردازی اساطیری با مفهوم باروری و بارداری پیوند نا گسستنی دارد. «آتش» نیز همچنان که نماد آرامش و آسودگی و پاکی و هستی بخشی است، می تواند عامل ویران گر و تخریب کننده، قهرآمیز و وحشت زا نیز محسوب شود. در اساطیر «خاک» رمز زندگی، باروری و زایایی و در همان حال بستری برای مرگ و اضمحلال و پایان حیات مادّی محسوب می شود. «باد» هم نمادی از نیروی جان و جنبش حیات است که گاهی به عنوان نمادی از خشم طبیعت، مخرّب و نابودگر می گردد. پژوهش حاضر بر آن است تا بازتاب نمادین این چهار عنصر هستی را در افسانه های تالش مورد بررسی، تحلیل و قرار دهد. بنابراین حاصل این بررسی ها ما را در شناخت بهتر افکار، جهان بینی و باورهای خاصّ ساکنان تالش یاری خواهد داد و با اهمّیّت و ضرورت هر یک از این عناصر در حیات آنان آشنا خواهد نمود