نام پژوهشگر: مهدی فرهمندزاده

بررسی اثر محرک های زیستی بر تولید آرتمیزینین در ریشه های مویین القا شده گیاه درمنه خزری(.artemisia annua l)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده علوم کشاورزی 1390
  مهدی فرهمندزاده   خسرو پیری

گیاهان بسیاری از متابولیت های ثانویه را تولید می کنند که سنتز آن ها با سنتز شیمیایی مشکل، گران و یا غیر ممکن است. آرتمیزینین یک لاکتون سزکویی ترپن اندوپراکساید است که از artemisia annua l. استخراج می شود و یک داروی با عملکرد چندگانه است. ثابت شده است که بر علیه مالاریا، هم مالاریای مقاوم به دارو و هم مالاریای مغزی که توسط نژادهای plasmodium falciparum ایجاد می شود، و بیماری های عفونی دیگری مانند شیستوزوما، هپاتیت وانواع تومورها موثر است. آرتمیزینین می تواند توسط ریشه های مویین artemisia annua بیوسنتز شود. در این تحقیق ریشه های مویین گیاه درمنه خزری تولید شد و حضور ژن rolb در لاین های ریشه مویین توسط pcr و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن rolb بررسی شد و همچنین اثر عصاره های قارچی aspergillus niger، fusarium oxysporum و colletotrichum sp. و عصاره مخمر به عنوان محرک زیستی بر روی تولید آرتمیزینین در ریشه های مویین artemisia annua مورد بررسی قرار گرفت. غلظت های مختلف محرک به محیط کشت مایع در روز 21 اضافه گردید. ریشه های مویین 4 روز توسط غلظت های مشخص محرک تحریک شدند. تولید آرتمیزینین در ریشه های مویین درمنه خزری توسط hplc اندازه گیری شد.میزان تولید آرتمیزینین در ریشه های مویین با استفاده از محرک های عصاره مخمربا غلظت 8/0 میلی گرم بر میلی لیتر کربوهیدرات کل و عصاره های قارچی aspergillus niger، colletotrichum spو fusarium oxysporum با غلظت 4 /0 میلی گرم بر میلی لیتر به ترتیب 7/1 برابر (3/1 میلی گرم بر گرم وزن خشک)، 28/1 برابر(98/0 میلی گرم بر گرم وزن خشک )، 44/1 برابر (1/1 میلی گرم بر گرم وزن خشک)و 21/ 1 برابر (میلی گرم بر گرم وزن خشک 92/0 ) شد. همچنین اثر تنش فشار اسمزی بالا(توسط 50 گرم بر لیتر سوربیتول ایجاد شد) به عنوان محرک غیر زیستی و ترکیبی از آن با عصاره مخمر(8/0 میلی گرم بر میلی لیتر کربوهیدرات کل) به عنوان محرک زنده، مورد بررسی قرار گرفت. سوربیتول میزان آرتمیزینین را در ریشه های مویین 39/1 برابر افزایش داد و به 07/1 میلی گرم بر گرم وزن خشک رساند. ترکیبی از محرک های زیستی و غیر زیستی دارای اثر افزایش روی تولید آرتمیزینین داشتند و مقدار آرتمیزینین 2/2 برابر(75/1 میلی گرم بر گرم وزن خشک) شد.