نام پژوهشگر: فاطمه زکی زاده آبکنار

شبیه سازی زهکشی پروفیل خاک تحت بارش متغیر در سه نوع خاک با بافت های متفاوت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده کشاورزی 1390
  فاطمه زکی زاده آبکنار   علی رسولزاده

خصوصیات هیدرولیکی خاک یکی از ویژگی های مهم خاک در مدل کردن انتقال آب و املاح، مدیریت آبیاری و مسائل زهکشی می باشد. روش های آزمایشگاهی و صحرایی برای اندازه گیری مستقیم این ویژگی زمان بر و پرهزینه می باشند. به همین منظور روش های غیر مستقیم مانند توابع انتقالی برای برآورد این ویژگی توسعه یافته است. در این مطالعه زهکشی آزاد شبیه سازی شده توسط خصوصیات هیدرولیکی برآورد شده با توابع انتقالی در 3 نوع خاک با بافت های سبک loamy sand و متوسط loam از اراضی کشاورزی اطراف شهرستان بندرانزلی و خاک سنگین clay loam از اطراف اردبیل، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اندازه گیری زهکشی آزاد خاک، نمونه خاک دست نخورده از عمق 30-0 سانتیمتری با استفاده از سیلندر مخصوص به ارتفاع 40 سانتیمتر و قطر حدود 25 سانتیمتر تهیه گردید بطوریکه ارتفاع خاک داخل سیلندر 30 سانتیمتر گردید. در آزمایشگاه، نمونه با استفاده از یک باران ساز مصنوعی تحت بارش های متغیر قرار گرفت و دبی آبی که از انتهای نمونه زهکشی می شد، در زمان های مختلف اندازه گیری و ثبت شد. همچنین خصوصیات خاک ( بافت خاک، جرم مخصوص ظاهری و حقیقی، هدایت هیدرولیکی اشباع، کربن آلی و منحنی مشخصه) در آزمایشگاه اندازه گیری گردید. برای شبیه سازی زهکشی آزاد آب در خاک از کد سه بعدی hydrogeosphere استفاده گردید. با استفاده از توابع انتقالی مختلف (رزتا، سویل پار، راولز و براکنسیک و ساکستون)، منحنی مشخصه آب خاک و هدایت هیدرولیکی اشباع بدست آمده و به عنوان ورودی های کد hydrogeosphere جهت شبیه سازی زهکشی آزاد استفاده شد. نتایج نشان داد نرم افزارسویل پار با ماهیت توابع انتقالی رگرسیونی موفق تر از سایر توابع انتقالی در شبیه سازی جریان زهکشی خاک های مورد مطالعه عمل می نماید. از بین مدل های منحنی مشخصه (مدل های ون گنوختن، بروکز و کوری، کمپل و هاتسون کاس) و هدایت هیدرولیکی اشباع (جبرو، پاکت، جینز- تایلر و کمپل) برآورد شده با سویل پار، برای خاک های loamy sand مدل منحنی مشخصه بروکز و کوری و هدایت هیدرولیکی اشباع جینز- تایلر، برای خاک loam مدل منحنی مشخصه بروکز و کوری و هدایت هیدرولیکی اشباع جبرو و برای خاک clay loam مدل منحنی مشخصه هاتسون کاس و هدایت هیدرولیکی اشباع جبرو بهترین شبیه سازی زهکشی آزاد را ارایه نمودند.