نام پژوهشگر: مجید حیدری فر

اعجاز قرآن از دیدگاه مستشرقان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  رییس اعظم شاهد   محمدحسن زمانی

خدا معجزه هر پیامبر الهی را مطابق شرایط روزگار خودش عنایت فرموده و چون عرب در دوران جاهلی همزمان با بعثت پیامبر عظیم الشان اسلام، در سخنوری و شعر و فصاحت و بلاغت به شکوفایی والایی رسیده بود بنابر حکمت خدا باید معجزه پیامبرش از نوع کلام فصیح و بلیغ باشد از این لحاظ قرآن را که فصیح و بلیغ ترین کلام و حیاتی است بر پیامبر خود نازل کرد. از همان آغاز نزول این مجموعه هدایت بشری برخی از مردمان که از فطرت سالمی برخوردار بودند که در میانشان شاعران بنام و سخنوران وجود داشت چون این مجموعه کلام را از سنخ کلام بشر نیافتند جذب شگفتی و شیوایی آن شدند. و از طرف دیگر عده ای افراد مغرض در تلاش بودند که قران مورد معارضه قرار گیرد. البته برخی از آنها مدعی نبوت بودند و عده ای از آنها فقط به این نیت که این کتاب را غیر الهی به مردم نشان دهند این کار انجام می دادند. و برخی از خاورشناسان اشکالات ادبی بر قرآن وارد دانسته که این کتاب اگر وحیانی بود این اشکالات را نداشت از جمله این شبهات اینکه وجود جمله های ناقص ، کثرت ضمائر در یک جمله و التفات منافی فصاحت و بلاغت و ... این گونه شبهات را یافتند و در سطح جهان نشر کردند و روز به روز این قبیل اشکالات واهی را تکرار می کنند. و با عنوان معارضه با این کتاب الهی کلماتی است که نویسنده صاحب مقاله حسن الایجاز در معارضه با سوره حمد و کوثر نقل کرده است که بیشتر موجب رسوایی آن گردیده و بر عظمت قرآن افزوده است. پس بنابراین باید گفت اساسا کسی بر معارضه با قرآن توانایی ندارد و از این رو است که قرآن قاطعانه اعلام می دارد که لن تفعلوا هرگز نمی توانید مانند قرآن بیاورید.

وحیانی بودن قرآن از دیدگاه خاورشناسان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1386
  عبدالواحد مطهری   مجید حیدری فر

واژه ی مستشرق و شرق شناس، با قطع نظر از تعریف آکادمیک آن، در حوزه ی خاص اسلامی نیز مقوله ای عام و فراگیر است و خیل عظیم از محققان و نویسندگان غیرمسلمان غربی و شرقی را شامل می شود که در ضمن یکی از گروههای ذیل دسته بندی شود: 1- کسانی که به منظور تبلیغ آیین مسیحیت، ردیه های غرض آلود و ادعاهای دروغین را در مورد اسلام و قرآن کریم تنظیم کرده اند. 2- افرادی که به دلایل گوناگون به ترجمه ی متون اسلامی، اعم از قرآن کریم و متون مرتبط با آن، و کتابهای حدیثی، فقهی، فلسفی، کلامی و ادبی پرداخته اند. 3- نویسندگان و محققانی که در خصوص قرآن کریم و یکی از زمینه های زبان، تاریخ، علوم، تصوف و عرفان، کلام و فقه اسلامی تخصص به دست آورده؛ کتابهای علمی - تحقیقی خود را در زمینه ی تخصص خود نشر داده اند. گستره ی وسیع موضوعات شرق شناسی و حجم زیادی از ستیزه جویی هایی را که به منظور از بین بردن اصالت فرهنگ اسلامی - قرآنی مطرح شده است؛ پوشش می دهد. اتهاماتی فراوان از قبیل : وام گیری قرآن کریم به عنوان فرهنگ مدون اسلام از منابع دیگر، اشاعه ی فرهنگ شرارت پیشگی، ترویج اندیشه ی بهره گیری از زنان، وجود تناقض میان آیات و سوره های آن، نداشتن آموزه ای جدید و به درد خور جامعه ی بشری و داشتن خطاهای ادبی اهم مناقشاتی است که مستشرقان بر مبنای انکار اصالت فرهنگ اسلامی - قرآنی بیان کرده اند.

زمینه ها و پیامدهای خودفراموشی و راه های رهایی از آن در قرآن و روایات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1392
  محمد حسنی   محمد علی مجد فقیهی

چکیده خودفراموشی پدیده ای شوم و غیراخلاقی و یکی از مسائل مهم انسان شناختی و از مفاهیم مهم علوم انسانی است که در قرآن و روایات از آن به عنوان "نسیان نفس" یاد شده و اصطلاح امروزی آن "ازخودبیگانگی" که ترجمه واژ? " الیناسیون" است. این پژوهش با بهره گیری از روش نقلی و وحیانی و استمداد از اسناد کتابخانه ای به صورت محیطی و محدود به گردآوری و تحلیل و پردازش داده ها پرداخته و با جستاری در آیات مرتبط با موضوع و روایات معصومین : این موضوع را تحلیل و تبیین می کند. در پژوهش پیش رو این حقیقت را می یابی که چرا و چگونه ممکن است انسان خودش را از یاد برد و از آن فاصله بگیرد، زمینه های این جدائی و فراموشی چیست و چه آثار و پیامدهای شومی دارد، آیا راهی برای رهایی از آن وجود دارد و در صورت مثبت بودن جواب راه های گریز و نجات از این بحران کدامند؟ از قرآن و روایات بر می آید که خودفراموشی حالتی است که برخلاف حیوان، در انسان پیدا می شود و پیامدهای عینی و واقعی دارد. این نوشتار با عنوان «زمینه ها و پیامدها ی خودفراموشی و راه های رهایی از آن در قرآن و روایات» از جمله پژوهش های کاربردی در حوز? معارف قرآن و عترت است که ماهیت خودفراموشی را به مثابه یک پدید? شوم ضد اخلاقی و ضد ارزشی بررسی و زمینه ها و برآمدهای منفی آن را ریشه یابی و راه گریز و رهایی از این بحران را بیان و معرفی کرده است.

شیوه های مقابله با اشرافیت از دیدگاه امام علی ( علیه السلام )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده اصول الدین 1391
  حمید عادلی   مجید حیدری فر

اشرافیت، دنیا طلبی، رفاه زدگی و عشق و علاقه مفرط به دنیا به طور عام (مقام، ثروت و ...) که باعث می شود انسان در همه این زمینه های دنیوی یا برخی از آنها خواستار برتری و والایی باشد، یکی از صفات مذموم است که مانند یک ویروس خطرناک، فرد، جامعه و اعتقادات آنها را مورد هدف قرار داده و به نابودی می کشاند. در این تحقیق که با روش نقلی وحیانی و بهره برداری از منابع کتابخانه ای انجام شده قصد داریم با توجّه به رفتارها و بیانات امام علی(ع) شیوه های مقابله اعتقادی و رفتاری با این صفت ناپسند را استخراج کنیم و با عمل به آموزه های امام علی(ع) که برگرفته از علم الاهی است، بتوانیم خود و جامعه اسلامی را از آسیب های خطرناک آن حفاظت کرده و از نفوذ و سرایت آن در جامعه دینی جلوگیری کنیم. مولای متقیان امام علی(ع) بعد از رحلت پیامبر(ص) و از همان آغاز غصب خلافت با اشرافیت در انواع مختلف آن با موضع گیری ها و سخنرانی ها در موقعیّت های متفاوت به دو شیوه مقابله کرده است. 1. اعتقادی:در این بخش امام با تبیین عواملی که سبب هشیاری و جلوگیری از گرفتار شدن در دام اشرافیت می شود مانند توجّه به خدا در همه حالات، شناساندن ماهیّت واقعی دنیا و سرانجام دنیاپرستی و شناخت الگوهای صالح و فاسد و ...با اشرافیّت مقابله کرده است. � 2. رفتاری:دراین قسمت امام در مقابله با اشرافیّت از روشهایی مانند نوشتن نامه به کارگزاران و اصحاب خود که به دنبال تجمّل گرایی و اشرافیّت رفته بودند و سرزنش و برخورد با آنها، نیز رفتارش در چگونگی برخورد با دنیا و برخورد با فرزندان و نزدیکان خود در مورد بیت المال و همچنین مبارزه و جنگ با اشراف و دنیاپرستانی که به هیچ صراطی مستقیم نبودند استفاده کرده است. امام در مدت پنج سال حکومت خود درگیر مبارزه با قدرت طلبان و دنیا گرایان از خدا بی خبر بود و فرصتی را که امام می توانست از آن در جهت تربیت و رشد و پیشرفت جامعه اسلامی استفاده کند ؛ به خاطر اشرافیگری و دنیا پرستی و قدرت طلبی عدّه ای از اطرافیانش و صحابه رسول خدا (ص) به جهاد و مبارزه با این فرصت طلبان و دنیا گرایان پرداخت تا با اصلاح جامعه، احکام اسلامی و سنن فراموش شده پیامبر اعظم(ص) را دوباره زنده کند. امام (ع) قدرت و ثروت و میل به دنیا را به خودی خود مطرود و مذموم نمی داند بلکه فقط در صورتی که این نعمت ها در مسیر ناصحیح قرار گیرد و رسیدن به آنها به هر قیمتی هدف باشد، مورد نکوهش قرار می دهد. واژگان کلیدی: اشرافیت اقتصادی، اشرافیت اجتماعی، اشرافیت سیاسی,دنیا گرائی، رفاه زدگی، قدرت طلبی، هوس پرستی

بررسی تطبیقی شیوه های تربیتی پیامبر اعظم (ص) از منظر قرآن و سنت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1389
  بشیراحمد بوتو   صمصام الدین قوامی

شیوه، سیره، سنت، تربیت از وازه های کلیدی این پژوهش است که معانی متعددی و متفاوتی برای آنها ذکر شده است. بدون شک اگر انسان بر اساس تربیت دینی تربیت شود زندگی شیرین و با آرامش همراه خواهد داشت. سیره پیامبر اکرم (ص) الگوی کامل برای انسان است وجامعه ای که در سایه پیروی از الگو هم چون پیامبر اکرم رشد وتربیت یابد جامعه ایده آل خواهد بود پیامبر اکرم در تربیت انسان ها به ابعاد آن توجه می کرد وافراد را برای پرورش همه جنبه آن سفارش می کردند آن حضرت در تربیت جامعه از شیوهای وحیانی استفاده می کرد. در امر تربیت شیوهای مثبت و منفعی وجود دارد و قرآن به هر دو قسم آن اشاره می کنند، شیوه های تربیتی پیامبر اکرم? از نظر قرآن وسنت محدود به زمان خاص نیست بلکه قابل گسترش به هر زمان است پیامبر اکرم? دارای شیوهای تربیتی عملی اعم از شیوهای شناختی. عاطفی. ومهارتی است. در بعد شناختی از شیوهای. تفکر. تقویت باورهای دینی. تذکر. داستان. تمثیل وتشبیه و در بعد عاطفی از شیوهای توبه. محبت. احترام. موعظه. بشارت وانذار. تشویق وتنبه و هم چنان در بعد مهارتی از شیوهای مانند. الگو دهی. خود مدیریتی. بازی. رفق ومدارا. عمل صالح. استفاده می کردند. قرآن پیامبر اکرم را الگوی کامل در هر زمان برای انسان معرفی کرده است و رفتار پیامبر اکرم? نسبت جامعه ستوده است و او را بعنوان مربی نمونه و دل سوز نسبت به جامعه بشری معرفی کرده است. از دید قرآن وسنت تربیت انسان بر مبنای قرآن و سنت بهترین تربیت است و در تشکیل جامعه نمونه مانند جامعه نبوی و مدینه فاضله موثر است.

بررسی سبک تفسیری حجه التفاسیر و بلاغ الإکسیر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی قم 1393
  حسنعلی عشریه   مجید حیدری فر

نوشتار پیش روی، با نام «بررسی سبک تفسیری حجه التفاسیر و بلاغ الإکسیر» در سه فصل، سامان یافته و به برشماری و تحلیل مبانی و قواعد و روش ها و گرایش های تفسیری نگارنده آن می پردازد. فهم و تفسیر قرآن بر نهادهایی اساسی استوار است که همان پیش باورها و مبانی مفسر در تفسیر قرآن به شمار می روند. از دیگر سو، دانش تفسیر، دارای قواعد و ضوابطی است که پایه های اساسی فهم قرآن بر آن ها استوار است. روش‏ تفسیری نیز به معنای چگونگی کشف معانی و مقاصد آیات قرآن است و تأثیر باورهای مذهبی، کلامی و جهت‏گیری های عصری در تفسیر قرآن، با عنوان گرایش تفسیری یاد می شود. اثر قرآنی گرانسنگ حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، بر اساس مبانی و قواعد، نیز روش ها و گرایش هایی نگاشته شده است. بر این اساس، نگارنده با تأمل و اندیشه دقیق در مباحث علوم قرآن و سبک شناسی تفسیر و جست وجوی روش مند در تفسیر حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، به بیان پرسش هایی مانند «چیستی مبانی و قواعد تفسیری در حجه التفاسیر» و «چیستی روش ها و گرایش های تفسیری در حجه التفاسیر» پرداخته و در قالب تحقیقی بنیادی و با روش نقلی و وحیانی، پرسش های یاد شده را به روشنی پاسخ داده است. نگارنده حجه التفاسیر، از میان مبانی صدوری تفسیر قرآن، از دو مبنای تحریف ناپذیری قرآن و همتایی قرآن و عترت:بهره برده است. همچنین، امکان و جواز فهم قرآن و حجیت چینش و سیاق آیات نیز از مبانی دلالی در تفسیر حجه التفاسیر به شمار می روند. ارجاع متشابهات به محکمات و نسخ، دو قاعده مشترک میان تفسیر و علوم قرآن هستند که جناب بلاغی در تفسیر خود از آن ها استفاده کرده است. مفسر حجه التفاسیر، از روش های تفسیر عقلی، قرآن با قرآن و قرآن با سنّت در تفسیر خود بهره برده است، همچنین گرایش های تفسیری ایشان، در سه حوزه فقهی و کلامی و علمی، درخور بررسی هستند. واژگان کلیدی: سبک تفسیری حجه التفاسیر، مبانی تفسیری حجه التفاسیر ، قواعد تفسیری حجه التفاسیر ، روش های تفسیری حجه التفاسیر ، گرایش های تفسیری حجه التفاسیر.

حجاب در قرآن و سنت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1386
  نجم الحسن رضوی   حسین مهدی زاده

عنوان پایان نامه حاضر «حجاب از دیدگاه قرآن و سنت» است که در آن نخست با استفاده از آیات و روایات یاد شده در این پایان نامه، زن باید از: گفتار متواضعانه با مردان دیگر و بیگانه و نامحرم، تبرج و خودنمایی، نازک صدا و آهنگ انداختن به آن خودداری کند و حریم بین محرم و نامحرم را مراعات نماید و جز برای شوهر خود را نیاراید و جز وجه و کفین از بدن خود را نمایان نسازد و حرمت حریم خانه و خانواده و حق و حقوق شوهر را مراعات نماید و وضعیت زنان در روز قیامت از زبان پیامبر در معراج را به یاد آورد و از خدا بترسد. این پایان نامه عوامل گسترش حجاب را: تقویت ایمان و باورهای دینی، تعقل و تفکر و عاقبت اندیشی، دقت در انتخاب دوست، ازدواج، احیای فرهنگ اصیل اسلامی و ارائه الگوی والای اسلامی، ترویج غیرت و حمیت، گسترش امر به معروف و نهی از منکر و فعالیت های علمی، فرهنگی، هنری، نظارت بر رسانه های ملی و... دانسته است و در مقابل عوامل رشد ویروس و بیماری بدحجابی و بی حجابی را در جامعه، ضعف ایمان، هوسرانی و ارضای تمایلات حیوانی، خودنمایی، ضعف حیا، ضعف غیرت مردان، مدگرایی و تبلیغات سوء دشمنان اسلام، عدم محافظت زن و شوهر از یکدیگر، عدم امر به معروف و نهی از منکر و سهل انگاری و عدم برخورد مناسب مسئولین ذی ربط دانسته است. حجاب برای فرد و خانواده و جامعه آثار و برکات فراوانی دارد و شخصیت، آرامش، فعالیت، پیشرفت، وقار، بزرگی، عظمت، ثبات و استحکام و آزادی معنوی و واقعی، مصونیت و ترقی و تعالی و پاکی و عفت فرد و خانواده و جامعه را تضمین می کند و به آنها تکامل، عزت می بخشد و در برابر هجوم فرهنگی دشمن بیمه می کند و دشمنان را مأیوس می نماید. بدحجابی و بی حجابی آثار سوء و مخرب فراوانی برای فرد و جامعه بر جای می گذارد و برعکس آنچه در فواید حجاب گفته شد، در ابعاد مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی انحطاط به بار می آورد و زن را به حضیض ذلت و خواری و فساد و شهوات سوق می دهد و در یک جمله دنیا و آخرت فرد، خانواده و جامعه را خراب می کند. و در آخر، طرح شبهات و پاسخ مستدل و منطقی به آنها پرداخته ایم و سپس راهکارهایی را برای مبارزه با پدیده شوم بدحجابی و تهاجم و شبیخون فرهنگی دشمن پیشنهاد و ارائه کرده ایم و سپس عناوین و موضوعاتی چند را برای تحقیق در این زمینه پیشنهاد نموده ایم

تحلیل استشهادات قرآنی و روایات تفسیری امام حسین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1388
  حسین مطهری محب   ناصر رفیعی محمدی

خداوند قرآن کریم را برای هدایت انسان ها فرستاده است و هدایت انسان ها فرع بر فهم آیات الهی است. همچنین پیامبر را به عنوان مبیّن قرآن قرار داده است و پیامبر نیز اهل بیت را پس از خود به عنوان مفسر و مبیّن قرآن معرفی نموده است. از آن حضرات روایات بسیاری در تبیین معارف قرآنی بر جای مانده است. در این راستا روایاتی از امام حسین نیز به عنوان یکی از اهل بیت توسط راویان ثبت و ضبط شده است. غیر از روایاتی که به منزله تفسیر معارف قرآنی است، گاه آن حضرت در ضمن سخن یا مکتوبی، به آیه ای شریفه استشهاد نموده است و گاه در ضمن سخن و یا در پاسخ به پرسشی، به تفسیر کلام وحی پرداخته است. در این پژوهش، بر اساس روایات و نقل ها از منابع تاریخی، روایی و تفسیری، بخش عمده ای از استشهادات قرآنی و روایات تفسیری امام حسین همراه با تحلیل آنها مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه مسلم است، در استشهاد به آیات یا تفسیر آنها توسط حضرات معصومین هدف یا اهدافی دنبال می شود که در ضمن تحلیل هر مورد، به عنوان دیدگاه و یا دست کم احتمال اشاره شده است. همچنین غیر از تحلیل محتوا به روش تفسیری یا تفسیر مطلق بودن آنها یا تاویل بودن آنها اشاره شده است. این نوشتار گامی کوچک و در این زمینه می باشد. بنابراین، پیشنهاد می شود که در ادامه و گام های پسین در راستای استشهادات قرآنی و روایات تفسیری امام حسین و به طور عام اهل بیت باید چندکار انجام پذیرد: 1- بررسی تمامی موارد موجود از استشهادات قرآنی و روایات تفسیری امام حسین و سایر معصومان و احصای آن موارد؛ 2- بررسی اعتبار یک یک آنها که طبعاً با دو روش بررسی سندی و متنی و محتوایی انجام پذیر است؛ 3- بررسی و تحلیل محتوایی و شکلی عمیق یک یک آنها که طبعاً جزئی تر و خردتر بودن عناوین را می طلبد، تا هدف تحلیل عمیق به درستی انجام پذیرد.

معناداری زندگی از دیدگاه قرآن و عترت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم - دانشکده علوم قرآنی قم 1387
  ابوالفضل قاری زاده ابرقویی   مجید حیدری فر

چکیده ندارد.

نکات تربیتی سوره ی لقمان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده اصول الدین 1387
  صالح سعیدی ابواسحاقی   مجید حیدری فر

چکیده ندارد.