چکیده: با نگاهی به ایران و تمدن ایرانی، این مهم مشخص می گردد که ایرانیان توانسته اند نقش انکارناپذیری در احیای تمدن بشری داشته باشند. حکومت هایی همچون مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان همچون نگینی درخشان در تمدن ایران باستان بودند که توانسته اند نقش سازنده ای در آموزش شیوه حکومت داری و از همه مهم تر احترام به نوع دوستی داشته باشند. علیرغم تقابل اولیه بین اعراب و ایرانیان در بدو ورود اسلام، ایرانیان توانستند در مدت کوتاهی به اسلام گرایش پیدا کنند. جهل اعراب از شیوه های حکومت داری، اعراب را ناگزیر به استفاده از ایرانیان در دستگاه خلافت گرداند. سیاست های اعراب در تحقیر ایرانیان و مورد خطاب قرار دادن آنان با القابی همچون غلام، برده، بنده، موالی و اتخاذ سیاست های تبعیض آمیز در اخذ مالیات که نشانه ای از عدول اعراب از شعارهای اساسی اسلام بوده، باعث خشم آنان از دستگاه خلافت گردید. پافشاری بر سیاست های غلط و ادامه آن منجر به شکل گیری قیام هایی همچون شعوبیه، مختار، خوارج و ابومسلم خراسانی گردید که خود زمینه سقوط امویان را فراهم نمود. کلید واژه: ایرانیان، سیاسی، اجتماعی، امویان، موالی.