نام پژوهشگر: فاطمه سادات حضیریی

بررسی اثر سه نوع ترکیب مالچ رسی_ آهکی در تثبیت ماسه های روان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - پژوهشکده مناطق خشک و بیابانی 1389
  فاطمه سادات حضیریی   محمدرضا اختصاصی

بیابان زایی یک تهدید جدی برای مناطق خشک به شمار می آید. جابه جایی تپه های ماسه ای از فرآیندهای بحرانی بیابان زایی است که هر ساله زمین های کشاورزی و سایر منابع زیستی و حیاتی را مورد تهدید قرار می دهد. یکی از شیوه های کنترل ماسه های روان، مالچ پاشی بر سطح آن ها می باشد تا زمینه برای تثبیت دائمی فراهم گردد. تا کنون در ایران از مالچ نفتی استفاده می شده است ولی به دلایل مختلف از جمله هزینه و اثرات زیست محیطی تغییر در نوع و شیوه های مالچ پاشی در دسترس کار می باشد. به این منظور در تحقیق حاضر برای اولین بار در کشور از مالچ های طبیعی سیمان، رسی- آهکی به عنوان تثبیت کننده های ماسه های روان استفاده شد. به منظور آماده سازی بستر تیمارها از ماسه بادی دشت یزد استفاده شد. از خاک دشت رسی اطراف میبد، آهک و سیمان صنعتی نیز به عنوان مالچ به کار رفت. تیمارهای آزمایشی با نسبت های مختلف از مواد فوق آماده گردید و به هر تیمار یک لیتر آب اضافه شد و سپس بر روی پلات های به ابعاد ( 4 × 100 × 30 سانتیمتر ) ماسه بادی پاشیده شد. تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. به منظور اندازه گیری پارامترهای فیزیکی مانند مالچ های مورد بررسی تیمارها در تونل باد قرار گرفت و میزان فرسایش بادی اندازه گیری شد. سایر عوامل فیزیکی از جمله همچنین ضخامت، مقاومت فشاری، مقاومت به ضربه و مقاومت سایشی سله های ایجاد شده ناشی از مالچ های مورد بررسی اندازه گیری شد. داده های اندازه گیری شده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان انواع مقاومت های اندازه گیری شده ی مالچ رسی- آهکی با بالابردن نسبت رس تا 200 گرم در یک لیتر آب افزایش می یابد. از بین تیمارهای مورد آزمایش، گروه تیمارهای ترکیبی سیمان+ ماسه بادی+ آهک بیشترین مقاومت را نشان داد. همچنین تیمار ترکیبی از 400 گرم سیمان + 800 گرم ماسه بادی + 10 گرم آهک به عنوان تیمار مناسبی به منظور تثبیت ماسه های روان از لحاظ مقاومت و کاهش فرسایش بادی توصیه می گردد.