نام پژوهشگر: احمد خاکزاد

مطالعه ژئوشیمی، کانی شناسی و زمین شناسی اقتصادی منطقه کرومیت دار آورتین کهنوج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم پایه 1388
  پرویز قلندری کهنوج   احمد خاکزاد

منطقه کرومیت‏دار آورتین جزیی از کمپلکس آمیزه رنگین آورتین می‏باشد که در جنوب گودال جازموریان در منطقه کوهستانی رشته‏کوه بشاگرد در فاصله 190 کیلومتری جنوب کهنوج واقع شده است. آمیزه رنگین آورتین جزیی از افیولیت‏های جنوبی زون مکران با سن کرتاسه پایینی تا پالئوسن می‏باشد و بیشتر از سنگ‏های دونیت سرپانتینیزه شده، هارزبورژیت سرپانتینیزه شده، بازالت، سنگ‏های رسوبی رادیولاریت‏دار و آهک‏های پلاژیک تشکیل شده است. مطالعات زمین‏شناسی‏اقتصادی منطقه فوق و همچنین مطالعات صحرایی و برداشت نمونه‏های مختلف از سنگ‏های میزبان و کرومیت‏های منطقه و تهیه مقاطع نازک و صیقلی و انجام آنالیزهایxrf-icp مشخص نموده که سنگ‏های در برگیرنده کرومیت‏ها، دونیت‏ها و هارزبورژیت‏ها بوده که در اثر عوامل ثانوی بخش عظیمی از سنگ‏های در برگیرنده (%80 تا %100) دستخوش تغیرات زیادی شده و به کانی‏های سرپانتین، کلسیت، اکسیدهای آهن، تالک و منیزیت تبدیل شده اند. با توجه به مطالعات فوق به نظر می‏رسد کرومیت‏های منطقه از نوع ذخایر کرومیت آلپی یا انبانی می‏باشد. مورفولوژی این ذخایر به صورت رگه‏ای عدسی و نامنظم می‏باشد. بافت توده‏ای و کاتاکلاسیک را می‏توان به‏عنوان بافت غالب و اصلی کرومیت‏های منطقه نام برد. بافت‏های تغییر شکل یافته کاتاکلاسیک و غنی‏شده در اثر فر‏آیندهای تکتونیکی، درجه حرارت و فشار بالا، دگرگونی، دگردیسی، درجه حرارت و فشار پایین و گسل‏خوردگی از تغییر شکل بافت‏های اولیه به‏وجود آمده اند. کرومیت‏های منطقه از نوع ذخایر انبانی با کروم بالا می‏باشند و به نظر می‏رسد کرومیت‏های موجود در این مجموعه افیولیتی مانند سایر مجموعه‏های افیولیتی دنیا معمولا در منطقه انتقالی هارزبورژیت به سنگ‏های انباشتی و به‏صورت عدسی وجود دارند. این عدسی‏های کرومیتی در این مجموعه افیولیتی شدیدا تغییر شکل‏یافته نسبت به هارزبورژیت در برگیرنده به‏طور هم شیب قرار گرفته است. میزان فراوانی عناصر کبالت، وانادیم و عناصر گروه پلاتین در حد کلارک بوده و در حال حاضر با توجه به مطالعات انجام شده اقتصادی به نظر نمی‏رسد. اما مقدار فراوانی نیکل موجود در کرومیت‏‏ها مبحثی است که می‏توان روی آن تحقیقاتی انجام داد. ذخایر منیزیتی که از تاثیر محلول‏های گرمابی بر سنگ‏های منطقه به‏وجود آمده در برخی از مناطق دارای ابعاد مناسب بوده و سبب تشکیل توده‏های منیزیتی و دیگر ذخایر غیرفلزی از قبیل آزبست و تالک شده است که مطالعات گسترده‏ای را می‏طلبد. عیار کرومیت‏های پراکنده از حااقل %30 تا حداکثر %53 cr2o3 تغییر می‏کند. با توجه به پراکندگی کرومیت به‏طول بیش از 10 کیلومتر در آورتین، منطقه بسیار امیدبخش به نظر می‏رسد لذا نیاز است که در آینده نزدیک با فعالیت‏های اکتشافی و کاربردی جهت‏دار این اندیس‏ها را به معادن با اهمیت تبدیل نمود.

متالوژنی ترشیری در البرز باختری - آذربایجان (میانه - سیه رود) با نگرشی خاص بر منطقه هشجین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم زمین 1380
  بهزاد حاجی علیلو   احمد خاکزاد

مسائلی که این رساله با آن روبرو بوده و به آنها پاسخ داده است شامل موارد زیر است : 1- منشا ایجاد دگرسانی های بسیار گسترده گرمابی در این ناحیه چه بوده؟ 2-آیا ارتباطی بین کانی سازی های متعدد رگه ای و دگرسانی گرمابی وجود دارد؟3-نوع زون های دگرسانی و شرایط ترمودینامیکی ایجاد آنها کدام است؟ 4-احتمال کانی سازی هایی مس پورفیری و طلا با ته به زمینه های مناسب منطقه تا چه حد اسا؟ 5-آیا مناطق مستعدی جهت ادامه اکتشافات معدنی در این منطقه وجود دارد و این نفاط مجاست؟ 6-نوع های گوناگون کانی سازی ها در منطقه کدام است ؟ 7- چه ارتباطی بین کانی سازی های این منطقه با مناطق طارم واهر-ارسباران وجود دارد؟ 8-جایگاه ژئودینامیکی توده های نفودی و جایگاه تکتونیکی کانی سازی های منطقه کدام است؟

کانی شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانسار آهن چادرملو، منطقه بافق (ایران مرکزی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم زمین 1386
  رضا شمسی پور دهکردی   احمد خاکزاد

چکیده ندارد.

کانی شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانسار سرب و روی قله انار و (جنوب سمنان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم زمین 1387
  هادی پورحاجی   ایرج رسا

چکیده ندارد.

بررسی ژنز معدن پلی متالیک گوموش داش کوه جار و شهریار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1378
  شمس الله رهگذر   احمد خاکزاد

معدن گوموش داش در فاصله هوایی 40 کیلومتری جنوب غرب کرج، در استان تهران و در حوزه شهرستان شهریار واقع است و بهترین راه دسترسی به آن مسیر تهران-شهریار-اشتهارد می باشد آب و هوای منطقه سرد و نیمه خشک است و ارتفاع متوسط آن را از سطح تر از دریا 1500 متر می باشد. گانسار گوموش داش در بخش شرقی کوه جارو و در دامنه جنوبی آن واقع است این کوه در واقع بخشی از کمربند ارومیه-دختر است که در منطقه زمین ساختی ساوه و در زون ایران مرکزی جای می گیرد. واحدهای موجود در منطقه را ولکایکها و پیرو کلاستیکها یی با سن ائوسن تشکیل می دهد که همگی از سری کالکوالکالن بوده و ترکیب آنها آندزیت ، تراکی آندزیت و ریولیت می باشد در این داخل این توف ها و ولکانیک ها، واحدهای پلوتونیکی به صورت یک سیل و تعداد زیادی استوک و دایک نفوذ کرده اند که در این میان ترکیب سیل و استوک ها اغلب گرانتیی و ترکیب دایک ها غالبا دیابازیک می باشد. کانسار گوموش داش ساختی رگه ای دارد و کانی شناسی آن ساده و شامل اکسیدها و سولفیدهای آهن و مس می باشد. سنگ میزبان آن کانسار را توفهای سبز و اسیدی کرج تشکیل می دهند عیار متوسط این کانسار برای مس 2/7 درصد و برای آهن 40 درصد بوده و ذخیره احتمالی آن در حد چند ده هزار تن می باشد. تشکیل این کانسار حاصل گردش سیالاتی احتمالا با منشا جوی ماگمایی است که در این میان بخش سیال ماگمایی می تواند حاصل تبلور سیل گرانیتی و سایر توده های نفوذی منطقه باشد. بنظر می رسد این توده های نفوذی گرانیتی نقشی در تامین عناصر کانه زا نداشته اند بلکه این عناصر بویژه مس از آندزیتها-آندزی بازالتهای موجود در منطقه و در نتیجه گردش سیال گرم در میان آنها، تامین شده باشد. این سیال گرم با محتوایی از عناصر کانساری از طریق زون های خردشدگی ناشی از عملکرد گسل های بزرگ موجود در منطقه (گسل جنوب جارو و گسل گوموش داش ) بطرف بالا هدایت شده و نهایتا در نزدیک سطح و در داخل همین زون خرد شده، محتوای خود بصورت کانی و کانه بر جای گذاشته است . مطالعات مینرالوژی، مینرالوگرافی و نهایتا بررسی سیالات درگیر در کانسار مشخص نمود شرایط حاکم بر تشکیل این کانسار، دمای متوسط و پایین و عمق و فشار کم بوده که با محیطهای اپی ترمال تا مزوترمال همخوانی دارد. نهایتا با توجه به حضور آندزیتها و همراهی آنها با کانی زایی می توان این معدن ار یک کانسار مس تیپ آندزیتی andesite copper deposite معرفی کرد که در شرایط اپی ترمال تا مزوترمال تشکیل شده است .

اکتشاف کانی های آندالوزیت ، سیلیمانیت ، دیستن (دیرگدازها) در منطقه خاکو (جنوب همدان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1379
  مسعود زمانیان   احمد خاکزاد

چکیده ندارد.

بررسی کانی شناسی، سنگ شناسی و ژنز معدن کرومیت خواجه جمالی (نی ریز-استان فارس )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1378
  ارسیا مقتدری   احمد خاکزاد

"معادن کرومیت خواجه جمالی در یکصد کیلومتری شهرستان نی ریز و یکصد و پنجاه کیلومتری شمال شرق شیراز بین طولهای 53 درجه و 45 ثانیه و 54 درجه و 0 ثانیه شمالی و عرضهای 45 درجه و 29 ثانیه و 30 درجه و 0 ثانیه شرقی در استان فارس قرار دارند. این معادن شامل معادن فعال چشمه بید، نی پیک ، حسین خانی و کشتک ، و معادن متروکه دوتویی و انجیرک و چشمه بیدو است . ذخیره ثابت شده 80000 تن با عیار میانگین 50 درصد بوده، و ذخیره احتمالی نیز 80000 تن با عیار میانگین 50-30 درصد است ذخیره امکان پذیر نیز مشخص نمی باشد. شکل توده ها نیز بصورت رگه های ممتد و یا عدسیهای منفصل و دانه تسبیحی است . هدف از این مطالعه ارائه مدل ژنزی بر روی کرومیتهای منطقه است که در دهه 90 میلادی توسط محققینی همچون پاکتونک (1990) و ژو و همکاران (1996) برای کرومیتهای تیپ آلپی مطرح گردیده است ، از طرفی عناصر کمیاب همراه کرومیتها نیز مورد بررسی قرار می گیرند. شواهد صحرایی ژنز معادن شامل: عدسیهای پریدوتیتی، همبری گابروی دولریتی با پریدوتیتها در معادن دوتویی، کشتک ، نی پیک و حسین خانی، وضعیت قرارگیری انبانه ها از قائم، نیمه موازی، تا موازی، وجود فولیاسیونهای مشخص در کرومیت و سنگ میزبان ناشی از سیلان پلاستیکی در گوشته، وجود گسل خوردگیها و درزه های فراوان در اولترابازیکها و تورق یافتگی آنها در مرز همبری گروه بنگستان و افیولیتها که شاهد فرارانش آنها بر روی منطقه است ، می باشد. شواهد پتروگرافی حاکی از وجود ذوب و تبلوربخشی، سیلان پلاستیکی و اختلاط ماگمایی است . بافت و ساخت متنوع در کرومیتها نیز بیانگر مراحل تبلور کرومیت در آشیانه ماگمایی است ، که بترتیب مراحل شامل: بافت مشبک ، افشان، بافت و ساخت نودولار، ساخت نواری، ساخت چینه سان با ناپیوستگی مشخص و در نهایت بافت و ساخت توده ای متراکم است . شواهد ژئوشیمیایی بیانگر این حقیقت است که تیپ معادن آلپی است و سنگ میزبان کرومیت جز سری بونینیتی بوده، از طرفی گابروی ها دولریتی مجاور کرومیتها متعلق به تیپ morb می باشد. براساس شواهد فوق ژنزکرومیت معادن خواجه جمالی به بهترین نحو با پدیده های ذوب و تبلوربخشی و اختلاط ماگمایی توضیح داده می شود. عناصر کمیابی همچون co، v، zn، ir، as، hg، w، mo بجز ni با cr همبستگی مثبتی نشان می دهند. تمرکز بالای ipge در کرومیتهای منطقه حاکی از بالا بودن فشار جزئی اکسیژن (fo2) در زمان سردشدگی تدریجی یا تبلوربخشی و اختلاط ماگمای بونینیتی با جز سیلیس دار، همانند گابروی دولریتی است . از نظر عناصر نادر خاکی، کرومیت و سنگ میزبان بیشتر واجد بخش سنگین (hree) هستند و از طرفی غنی شدگی بالایی از ce و nd (lree) دیده می شود که می تواند حاصل عملکرد محلولهای گرمابی باشد. الگوی v شکل نمودار عنکبوتی این عناصر نیز بیانگر فرایند ذوب بخشی و اختلاط ماگمایی است .

بررسی پتانسیل اقتصادی منطقه باغگل مرغک بم شامل اکتشافات ژئوشیمیایی و بررسی هاله های آلتراسیون در ارتباط با کانی سازی مس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1377
  رمضانعلی قلعه امام قیسی   احمد خاکزاد

منطقه مورد مطالعه در جنوب شرق کرمان و جنوب غرب شهرستان بم در بخش محمدآباد (جاده بم جیرفت) و در 8 کیلومتری شمال غرب روستای دهبکری بین طولهای جغرافیایی 57 درجه و 47 دقیقه و 17 ثانیه - 57 درجه و 52 دقیقه و 24 ثانیه و عرضهای جغرافیائی 29 درجه و 6 دقیقه و 59 ثانیه - 29 درجه و 12 دقیقه و 42 ثانیه واقع شده است . مطالعات مقدماتی در منطقه ای به وسعت 375 کیلومترمربع بعمل آمده و در مراحل بعدی حدود 110 کیلومترمربع جهت مطالعات ژئوشیمیائی تحت پوشش نمونه برداری قرار گرفت . منطقه کوهستانی، دارای توپوگرافی ناهموار و شبکه آبراهه توسعه یافته می باشد. از نظر سنگ شناختی، در منطقه مورد مطالعه توفهای رنگین با ترکیب متفاوت به چشم می خورند. سنگهای آتشفشانی و پیروکلاستیک منطقه باسن ائوسن، متعلق به کمپلکس آتشفشانی رزک بوده که از سنگهای متنوع بازیک تا اسیدی تشکیل شده اند اما ترکیب کلی آنها حد واسط می باشد. به لحاظ ساختاری منطقه بخش کوچکی از زون ارومیه - می باشد. سنگهای منطقه دارای سرشت کالکوالکالن و از سنگهای آتشفشانی با ترکیب ریولیت ، ریوداسیت ، داسیت ، آندیزیت ، آندزیت بازالت با توفهای مربوطه تشکیل شده اند. دیاگرام های مختلف از یک ماگمای مادر واحد حکایت می نماید و تنوع ترکیب سنگها به پدیده تفریق و تزریق متوالی این ماگمای مادر مربوط می شود. مطالعات مینرالوگرافی موید یک پاراژنزی قوی شامل بورنیت ، کالکوسیت ، کوولین در دره بیدو وتل آلاله ای می باشد. بورنیت به صورت اولیه و کالکوسیت و کوولین غالبا حاصل تبدیل شدگی بورنیت اولیه می باشند. در مطالعات ژئوشیمیائی از روش هاله های ثانویه استفاده شد و با استفاده از تکنیک های آماری تک متغیره و چند متغیره، پراکندگی و پارامترهای آماری مختلف مورد مطالعه قرار گرفت . با استفاده از این پارامترها، حد زمینه محلی و آنومالی های مختلف برای هر یک از عناصر تعیین و نقشه های آنومالی برای هر عنصر ترسیم گردید. سپس با در نظر گرفتن عناصر فوق بصورت گروهی (چند متغیره) آنومالی های دسته های مجزایی از عناصر بصورت اولویت های مختلف مشخص و برروی نقشه ترسیم گردیدند. وضعیت دگرسانی در منطقه نامشخص ولیکن آثار دگرسانی های آرژیلیک متوسط و پروپلیتیک در دره بیدو (تل سبز)، تل زرد و تل آلاله ای مشهود است . با تلفیق مشاهدات صحرائی، مطالعات زمین شناسی و ژئوشیمیائی دو محدوده آنومالی با عنوان های pc1 و pc2 معرفی گردید. محدوده اول در آبراهه کل چاه در حوضه باغگل و محدود دوم در آبراهه مقابل دره دراز در حوضه مذکور واقع می شوند. از آنجا که نتایج حاصل از مطالعات مختلف ادامه کار اکتشافی در مراحل بعدی را در این منطقه اجتناب ناپذیر جلوه می دهد، آنومالیهای مذکور از نظر میزان امید بخش بودن و اهمیت ارزیابی و در محدوده pc1 پیشنهاداتی لازم جهت ادامه عملیات اکتشافی ارائه گردیده است .

بررسی زمین شناسی اقتصادی چهارگوش 100000:1 تکاب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1377
  جعفر میرزایی   احمد خاکزاد

منطقه تکاب که در شمال غرب کشور واقع است یکی از مهمترین مناطق از نظر زمین شناسی اقتصادی است . در نزدیکی این منطقه معادن بزرگی چون زره شوران، آق دره و انگوران قرار دارد این منطقه از نظر بررسی زمین شناسی نیز مهم است چون محل برخورد 3 زون ساختاری سنندج - سیرجان، البرز - آذربایجان و ایران مرکزی می باشد و از این لحاظ منطقه ای بسیار پیچیده محسوب می شود. قدیمی ترین سنگهای این منطقه که در شمال شرقی آن واقع شده است دگرگونیهای پرکامبرین می باشد که ترکیبی از مرمرامفیبولیت - گنیس و شیست سبز است پس از پرکامبرین یک نبود بزرگ چینه شناسی دیده می شود که تاکرتاسه ادامه دارد رسوبات کرتاسه شامل فیلیت و اسلیت است . بعد از کرتاسه تشکیلات قرمز تحتانی و تشکیلات قم و تشکیلات قرمز فوقانی دیده می شود بر روی این رسوبات تشکیلات کواترنری که شامل بازالت کواترنری - تراورتن های جوان و رسوبات عهد حاضر دیده می شود. مهمترین نشانه های فلزی این منطقه عبارت است از معدن سرب و روی آی قلعه سی که یک کانسار اپی نرمال می باشد که فعال متروکه است آهن چهار طاق که یک کانسار اسکارن است و منگنز قلعه جوق که یک نشانه گرمابی منگنز است و نشانه آنتیموان ارسنیک عربشاه که کارهای شدادی بر روی آن انجام شده است از نشانه های غیر فلزی می توان به معدن دولومیت بدرلو و معدن گچ خوش مقام اشاره کرد که هر دو فعال می باشد در این پایان نامه برای اولین بار نشانه های زیر معرفی می شوند. آهن آسمان بلاغی - جیوه آی قلعه سی - باریت خان کندی - خاک سرخ میدان - مرمر تمای و پوکه معدنی قره طوره همچنین در منطقه شمال عربشاه یک هاله آلتراسیون بزرگ دیده می شود که از نظر کار اکتشافی جالت توجه به نظر می رسد.

بررسی زمین شناسی اقتصادی چهارگوش یکصدهزارم ماه نشان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1377
  محمدتقی چوپانکاره   احمد خاکزاد

چهارگوش ماه نشان (1/100000) در قسمت شمال چهارگوش تکاب (1/250000) واقع می شود. شهر ماه نشان بزرگترین شهر واقع در این چهارگوش است . این چهارگوش بین طولهای جغرافیایی 30 و 47 تا 48 درجه شرقی و عرضهای جغرافیایی 30 و 36 تا 37 درجه شمالی قرار می گیرد. این منطقه، بخصوص قسمتهای غربی آن عمدتا کوهستانی است . مهمترین رودخانه این گستره نیز، رودخانه قزل اوزن است که به دریای خزر می ریزد. سازندهای پرکامبرین تا عهد حاضر در این منطقه دیده می شوند و شامل سنگهای رسوبی، دگرگونی درونی و بیرونی مختلف می شود. سکانس رسوبی این ناحیه پیوسته نبوده و به وسیله نبودهای رسوبگذاری و ناپیوستگی هایی قطع شده است . کانسارهای زیادی در منطقه ماه نشان یافت شده اند و بعضی از آنها نیز اهمیت اقتصادی زیادی دارند. مهمترین معدن این منطقه، معدن قره گل است که کانیهای بر از آن استخراج می شوند. این معدن، تنها معدن بر فعال کشور است و تمام نیاز داخلی را تامین می کند. همچنین قسمتی از ماده معدنی آن به خارج از کشور صادر می گردد. از معدن فلدسپات مغانلو که در نزدیکی روستایی به همین نام در شرق چهارگوش قرار دارد نیز فلدسپاتها بخصوص فلدسپاتهای سد یک استخراج می گردد. ماده معدنی این معدن در واقع همان گرانیت دوران است . نمک طعام نیز در قسمتهای تحتانی سازند قرمز بالایی یافت می شود و رخنمونهای مهم آن در روستای دوزکند در جنوب شرقی چهارگوش ، روستای رز در شمال ماه نشان و روستای چهرآباد در شرق ماه نشان می باشد. یک معدن گچ نیز در حوالی روستای ابراهیم آباد وجود دارد. علاوه بر این معادن فعال، نشانه های معدنی و معادن تعطیل دیگری نیز در منطقه وجود دارد که عبارتند از: -1 معدن آنتیوان مغانلو -2 معدن فلدسپات خلج -3 معدن سیلیس جنت اولنگ -4 معدن سیلیس بلند پرچین -5 معدن خاک صنعتی ماه نشان -6 معدن آهن، سرب و روی پشتوک -7 نشانه معدنی آهن حسین آباد -8 نشانه معدنی آهن میرجان -9 نشانه معدنی آهن کوه جن -10 نشانه معدنی خاک نسوز نصیرآباد نشانه های معدنی جدیدی نیز، در این پایان نامه برای اولین بار معرفی می شود. این نشانه های معدنی در حین عملیات صحرائی انجام شده در منطقه کشف شده اند. این نشانه ها عبارتند از: -1 ذخیره پوزولان در جنوب روستای اوخوموسی -2 ذخیره پوزولان در حوالی روستای سهند بالا -3 ذخیره گچ در شرق روستای کهریز -4 ذخیره آهن در شرق روستای اوزج -5 ذخیره سیلیس در شرق روستای مغانلو -6 ذخیره سیلیس در شرق روستای نصیرآباد -7 ذخیره باریت در شرق روستای نصیرآباد -8 ذخیره سنگ ساختمانی در جنوب روستای کلکته -9 ذخیره سنگ ساختمانی در شرق روستای مغانلو در بخش ژئوشیمی، ما سعی کرده ایم بکمک پارامترهای ژئوشیمیایی، قدرت تولید کانسار گرانیت دوران در شرق منطقه را مورد بررسی قرار دهیم. در ادامه این بخش ، بررسیهای ژئوشیمی آبراهه ای که در ولکانیک های شمال غرب ماه نشان انجام شده است ذکر می شود. این بررسیها آنومالی هایی را در بعضی نقاط نشان می دهد. چهارگوش ماه نشان، منطقه ای مستعد جهت اکتشاف مواد معدنی است و بنطر می رسد انجام مطالعات سیستماتیک روی نشانه های معدنی معرفی شده و همچنین مناطق امیدبخش معرفی شده در این پایان نامه، منجر به کشف ذخایر باارزش از مواد معدنی مختلف گردد. در آخرین فصل این پایان نامه پیشنهاداتی در مورد اکتشافاتی بعدی که باید صورت گیرد ارائه شده است .

اکتشافات ژئوشیمیایی و زمین شناسی اقتصادی رگه های طلای هیدروترمال منطقه ارغش (نیشابور)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1378
  وحیدرضا میرا   احمد خاکزاد

منطقه ارغش در 45 کیلومتری جنوب نیشابور واقع شده و بر پایه پی جویی های ژئوشیمیایی آبراهه های در شمال شرق ایران، به عنوان یکی از نواحی امیدبخش جهت اکتشاف عنصر طلا معرفی گردیده است . در محدوده ای به وسعت 150 کلیومتر مربع در این منطقه، چهار آنومالی طلا و یک آنومالی آنتیموان مشخص شده که مطالعات نیمه تفصیلی بر روی آنها انجام گرفته و کار بر روی آنها همچنان ادامه دارد. کانی زایی طلا محدود به رگه های سیلیسی برشی و لیمونیتی شده، همراه با کربنات کلسیم بوده و در نقاطی که میزان کربنات کلسیم می یابد طلا وجود ندارد (بسیار اندک) در اثر فرآیند تشکیل رگه ها، آلتراسیونهای آرژیلیک و در بعضی موارد سیریستیک همراه با لیمونیتی شدن بر روی سنگ زمینه ای که عموما دارای ترکیب تراکی آندزیتی تاریولیتی و تراکی داسیتی می باشد، صورت گرفته است . با توجه به شواهد موجود و بررسیهای انجام شده بنظر می رسد که منطقه ارغش مربوط به فرورانش حاشیه خرد قاره هایی باشد که در ائوسن در ایران مرکزی بوقوع پیوسته و در اثر فعالیت سیالات گرمابی ناشی از توده های نفوذی متعاقب از سنگهای ولکانیکی، رگه های هیدرونرمال منجر به پیدایش طلای اپی ترمال گردیده است . این رگه ها عموما سیلیسی برشی شده همراه با کربنات کلسیم و توام با فرایند لیمونیتی شدن بوده و زون رگه ای به عرض حدودا 1 متر و طول چند صد متر با عیار میانگین تقریبی 3/5 گرم در تن (در اندیس شماره 3) را بوجود آورده اند. دمای تشکیل رگه های سیلیسی حاوی طلا توسط قطعات سیالات درگیر 220 درجه سانتی گراد و درصد شوری سیال گرمابی مولد رگه ها 8 درصد تعیین گردیده است که تائید بر اپی ترمال بودن طلا در اندیس مزبور می باشد. در هیچ یک از مطالعات مربوط به تقاطع صیقلی و الکترون مایکروپروپ ذرات آزاد طلا رویت نگردید. با توجه به مطالعات ژئوشیمی بنظر می رسد که اندیس طلای شماره 3 در وضعیتی قرار دارد که سطح فرسایش هنوز عمل تخریبی خود را بطور کامل انجام نداده و در بالای کانسار واقع گردیده است و احتمالا با افزایش عمق میزان طلا افزایش خواهد یافت . (ولی بدلیل انیکه ژئوشیمی تقریبا به صورت محض به ارزیابی قضایا می پردازد تا زمانیکه توسط مطالعات دقیق و گسترده و تلفیق آنها با یکدیگر به قطعیت نرسیده است نمی توان در مورد آن قضاوت درستی به عمل آورد).