افکار مزاحم و تکرارشونده از مولفه های اساسی اختلال های وسواسی- اجباری و شخصیّت وسواسی- اجباری است. بررسی زیرساخت های شناختی، طرح واره های ناسازگار اولیه و ارزیابی افراد از افکارشان در این اختلال ها همواره مورد توجه روان شناسان بالینی و پژوهشگران حوزه ی آسیب شناسی بوده است. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه ی طرح واره های ناسازگار اولیه و باورهای فراشناختی در افراد مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری، اختلال شخصیّت وسواسی- اجباری و افراد بهنجار است. پژوهش حاضر از نوع علّی- مقایسه ای و نمونه ی اولیه پژوهش 385 دانشجو و نمونه اجرا 127 نفر (شامل 35 نفر در گروه اختلال وسواسی- اجباری، 39 نفر در گروه اختلال شخصیّت وسواسی- اجباری و 53 نفر در گروه بهنجار) بود که به روش خوشه ای چندمرحله ای از دانشگاه های شهر تهران انتخاب شدند. در مرحله ی نخست پژوهش از پرسشنامه بازنگری شده ی وسواسی- اجباری (oci-r)، پرسشنامه چندمحوری بالینی میلون3 (mcmi-iii)، فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ (ysq)، پرسشنامه فراشناخت (mcq-30) و پرسسشنامه سلامت عمومی (ghq-12) استفاده شد. در مرحله دوم پژوهش، افرادی که در پرسشنامه های تشخیصی نمره های لازم را به دست آورده بودند، مورد مصاحبه بالینی قرار گرفتند (scid-i و scid-ii). نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوآ) نشان داد که در تمامی حوزه های طرح واره های ناسازگار اولیه بین سه گروه نمونه تفاوت معنادار وجود دارد. هم چنین در متغیر باورهای فراشناختی، در خرده مقیاس های باورهای مثبت درباره ی نگرانی، کنترل ناپذیری و خطر، اطمینان شناختی و خودآگاهی شناختی بین سه گروه نمونه تفاوت معنادار دیده شد. همبستگی متوسط تا قوی بین طرح واره های ناسازگار اولیه و باورهای فراشناختی در گروه افراد مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری و اختلال شخصیّت وسواسی- اجباری نیز دیده شد.

چکیده ندارد.