نام پژوهشگر: رویا عسگری

بررسی و تحلیل نقش جمعیت در وزن ژئوپلیتیکی ایران (1335-1385)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  رویا عسگری   زهرا احمدی پور

انسان¬ها به مثابه روح مکان و فضای جغرافیایی عمل می کنند، به گونه ای که هر مکان و فضای جغرافیایی بدون جمعیت ساکن در آن، به مکان بی روح شباهت دارد و به عنوان مکان و فضای بی هویت تلقی می شود، از طرفی رابطه نزدیکی بین گروه های انسانی ساکن در یک سرزمین و فرایند توسعه وجود دارد به گونه ای که روند جهت گیری و میزان آن تابعی از کم و کیف جمعیت است و ویژگی های مختلف جمعیت نظیر اندازه، توزیع سنی، پراکندگی جغرافیایی، سطح سواد، تنوع قومی و مذهبی، ویژگی های فردی و ... می توانند به عنوان عاملی مثبت و یا منفی در تقویت یا تضعیف قدرت ملی کشور عمل کنند و از آنجایی که عوامل و عناصر قدرت ملی ارتباط مستقیمی با وزن ژئوپلیتیکی یک کشور دارد، پس از سنجش متغیر جمعیت در قدرت ملی یک کشور می توان به تبیین نقشی که این عامل در وزن ژئوپلیتیکی دارد، پرداخت. این تحقیق به بررسی نقش جمعیت در وزن ژئوپلیتیکی ایران می پردازد. روش تحقیق در اینجا، توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، روش کتابخانه ای و پرسشنامه ای می باشد و ضمن مطالعه کمی و کیفی جمعیت ایران و آمار مربوط به سرشماری های سال های 1335 تا 1385 پاسخگوی این سوال اصلی می باشد که چه رابطه ای بین متغیر جمعیت و وزن ژئوپلیتیکی ایران وجود دارد؟ نتیجه تحقیق حاضر با تکیه بر یافته های میدانی و کتابخانه ای نشان می دهد که در حال حاضر ایران به لحاظ قدرت ملی در بین کشورهای جهان در مقایسه با تعداد جمعیت آن، جزو کشورهای متوسط به حساب می آید. هرچند که امروزه شاخص کمی جمعیت دلیل ثابتی بر قدرت ملی کشورها نیست. در همین راستا، جمعیت ایران در بسیاری از شاخص های کیفی از جمله فرهنگ سیاسی مردم، توزیع و پراکنش جغرافیایی، همگونی یا ناهمگونی جمعیت، ساختار آن، سطح سواد، مهاجرت و ترکیب شغلی جمعیت، علی رغم روند رو به توسعه آن در برخی موارد، در حالت کلی از وضعیت متعادلی برخوردار نیست. کلید واژه ها : جمعیت، وزن ژئوپلیتیکی، قدرت ملی، ایران.