رمان های تاریخی فارسی به تأثیر از رشد آگاهی ملّی و تشکیل دولت های ملی متعاقب انقلاب فرانسه در اروپا و جنبش مشروطه در ایران پدید آمد که موضوع آن ها بازسازی حوادث گذشته و شخصیت های تاریخی بود. نویسندگانی چون محمد باقر میرزا خسروی، شیخ موسی نثری، عبدالحسین صنعتی زاده کرمانی و محمد حسن خان بدیع رمان هایی به نام شمس و طغرا، عشق و سلطنت، دام گستران و داستان باستان از سال (1284-1300 ش) نوشتند که هدفشان بیش تر آموزش تاریخ و احیای هویّت ملّی و تقویت حس میهن دوستی بود و اولین رمان های تاریخی نامیده شدند. این پژوهش به بازنمایی مولّفه های هویّت ملّی در رمان های تاریخی این دوره می پردازد و گرایش نویسندگان آن ها به ناسیونالیسم و میزان تأکیدشان را به هر یک از این مولّفه ها مشخص می کند. هویّت ملّی، ناسیونالیسم، چیستی و زمینه های پیدایش رمان تاریخی و هویّت ملّی در رمان تاریخی، چهار فصل این پژوهش را تشکیل می دهند که در فصل چهارم، تحلیل ها همراه با نمونه هایی از متن داستان ها ارایه می گردد. در فصل پنجم، از مجموع مباحث و تحلیل ها، جمع بندی و نتیجه گیری شده است. تحلیل ها نشان می دهد تأکید بر مولّفه هایی که اشتراک و وحدت بیش تری نزد قوم ایرانی دارند؛ از نکات مشترک در آثار نویسندگان اوّلین رمان های تاریخی فارسی است.