نام پژوهشگر: سیده زهرا عزیزی زاویه

سنجش منابع الکترونیکی برروی رسانه های غیر اینترنتی:ارزیابی قابلیت های بازیابی اطلاعات درنرم افزارهای علوم اسلامی از دیدگاه کاربران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده علوم انسانی 1390
  سیده زهرا عزیزی زاویه   علیرضا هویدا

چکیده هدف از پژوهش حاضر ارزیابی قابلیت های بازیابی اطلاعات در 10نرم افزار علوم اسلامی مرکز تحقیقات کامپیوتری نورتوسط کاربران بر اساس معیارهای ارزیابی استخراج شده از متون مرتبط فارسی و انگلیسی است. این پژوهش از طریق میدانی و با روش ارزیابانه و با استفاده از سیاهه وارسی (37 مولفه ) و پرسشنامه(107 سوال) وبا مشارکت200نفر از کاربران (136 مردو64 زن) در رشته های فقه،علوم قرآن وحدیث صورت گرفته است. 9/78% از کل افراد دارای تحصیلات حوزوی و 2/31% از شرکت کنندگان در این پژوهش را اساتید و اعضای هیئت علمی دارای تحصیلات دانشگاهی تشکیل می دهند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که وضعیت های بازیابی اطلاعات در نرم افزارها در سطح پایین قرار دارد. برترین نرم افزارها از نظر بیشترین میزان استفاده عبارتند از: جامع التفاسیر(41%)، جامع فقه اهل البیت 2(25%)جامع الاحادیث(5/22%)، جامع فقه اهل البیت 2/1 (24%)و درایه النور(15%)می باشند..همچنین در بررسی نرم افزارها بااستفاده از سیاهه وارسی نرم افزار جامع فقه اهل البیت2با61/84%در رتبه اول ودرختواره فقه با84/28%در رتبه آخر قرار دارد.در بخش ارزیابی کاربران نیز جامع التفاسیربا امتیاز6/24ودرختواره فقه با امتیاز5/1به ترتیب در مرتبه اول وآخر قرار دارند. با استفاده ازآزمون مربع کا مشخص شد میان نگرش طلاب حوزوی و دانشگاهیان در استفاده از نرم افزارها تفاوت معنی داری وجود ندارد. میانگین کل وضعیت های بازیابی اطلاعات نیز در شاخص های چهارگانه بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای فقه و اصول، حدیث و قرآن با یکدیگر یکسان نیست.همچنین میانگین کل در بخش ارزیابی مهارت کاربران5/24 µ=و نیز بخش موافقت و عدم موافقت با تکنولوژی نرم افزارها 13/28 µ=می باشد که در مجموع درحد متوسط به بالا ارزیابی شد.از جمله ایرادات نرم افزارها از دید کاربران می توان به :کم بودن کتب اصولی ، عدم نصب در محیط مکینتاش،اشکال در جستجوهای عبارتی،وجود غلط های تایپی و...اشاره نمود. از جمله پیشنهادات این پژوهش بالا بردن قابلیت های پژوهشی نرم افزارها،برداشتن حساسیت به نوع تایپ کلمه ،اضافه کردن کتبی مانند جامع الاحادیث شیعه ،گنجاندن امکانات ریشه وایجاد فهرست موضوعی وکارشناسی شده برای نرم افزارهامی باشد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. کلیدواژه ها: بازیابی اطلاعات، نرم افزارهای علوم اسلامی، قرآن، فقه، مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری علوم اسلامی.