نام پژوهشگر: فاظمه شیبانی فرد

واژه سازی در فارسی میان? زردشتی براساس متن دادستان مینوی خرد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  فاظمه شیبانی فرد   محمد مطلبی

چکیده: ساختواژه (صرف) شامل دو لای? تصریفی و اشتقاقی است. در صرف تصریفی انواع مقولات دستوری مورد مطالعه قرار می گیرد و در صرف اشتقاقی (واژه سازی) به ساختِ خود کلمه توجه می شود. در زبانهای ایرانی، از جمله در فارسی میان? زردشتی، واژه از نظر ساخت اشتقاقی بر چهار نوع است: بسیط (ساده)، مشتق، مرکب و عبارت. هر یک از این انواع خود دارای گونه های مختلف است که به روش های مختلف ساخته می شود؛ به ویژه واژه های مشتق، براساس پیشوندها و پسوندهای مختلف، و واژه های مرکب، براساس نوع دستوری هر یک از دو جزء ترکیب، تنوع و گوناگونی بسیاری دارند. از جمله متن های فارسی میان? زردشتی که از جنبه ساخت اشتقاقی واژه اهمیت دارد متن «دادستان مینوی خرد» است که یکی از اندرز نامه های پهلوی به شمار می آید و تألیف آن را به دوره ساسانیان و احتمالاً زمان خسرو انوشیروان نسبت داده اند. این پژوهش به بررسی ساخت اشتقاقی واژه در این متن می پردازد. ابتدا هم? واژه های متن از نظر ساختمان بررسی شده، در چهار گروه (ساده، مشتق، مرکب و عبارت) دسته بندی شده اند. در هر دسته، شیوه ها و الگوهای مختلف واژه سازی استخراج شده است. در این پایان نامه پس از مقدمه در فصلِ «واژه سازی در مینوی خرد»، هم? شیوه های یافت شد? واژه سازی با ذکر مثال هایی آورده شده است. شیوه های کمیاب و نادر بیش از الگوهای شناخته شده مورد توجه بوده است. در فصل واژه نامه هم? واژه های متن آورده شده و برای هر یک، نوع دستوری، نوع ساختمانی و شیوه ساخت و در مواردی توضیحات ریشه شناسانه ذکر شده است. کلید واژه: دادستان مینوی خرد- فارسی میان? زردشتی- واژه سازی- ساختواژه- وندهای اشتقاقی- اشتقاق- ترکیب