نام پژوهشگر: سیلا سلطانی

بررسی ابزار انسجامی در کتاب های بخوانیم دوره ابتدایی و مقایسه ی آن با انشاهای دانش آموزان پایه پنجم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1389
  سیلا سلطانی   شهلا شریفی

زبان از مهمترین وسایل ارتباطی میان انسان هاست. در دوره های مختلف، از جنبه های گفتاری و به ویژه نوشتاری مورد مطالعه قرار گرفته است. یکی از شاخه های علم زباشناسی علم تجزیه و تحلیل کلام و کاربرد شناسی است که برای زبان در عمل و در بافت های متنی و موقعیت های مکانی و زمانی نقش خاصی قائل است. آنچه در این رساله مدنظر است نقش متنی زبان است. که گوینده و نویسنده را قادر می سازد تا منظور خود را در درون بافتی خاص و معنی دار سامان دهد. همیشه متن از چندین جمله تشکیل شده است. که ابزارهای انسجامی به آن انسجام بخشیده و درک آن را ممکن می کند. این رساله، بعد از بررسی و تعریف ابزارهای انسجامی، این عناصر را در تمام کتاب های بخوانیم پایه های اول تا پنجم ابتدایی و انشاهای دانش آموزان سال پنجم مورد بررسی قرار داده و میزان بسامد و کاربرد آن ها را به صورت تحلیل های آماری، مشخص کرده است تا در این مقال به دو نتیجه ی بسیار عمده برسد. اول اینکه، همان طور که در «کتاب بخوانیم» هر سال از دوره ی ابتدایی ابزار انسجامی واژگانی بیشترین کاربرد را داشته، در انشاهای دانش آموزان هم ابزار انسجامی واژگانی بیشترین بسامد را دارا بوده است. با کمک آزمون معیار خی این فرضیه ثابت شده که رابطه ی معنادار بین کاربرد ابزار انسجامی واژگانی در کتب بخوانیم و انشاهای دانش آموزان وجود دارد. در صورتی که، آموزش موارد دیگر مانند حروف ربط و یا ضمایر اشاره ی شخصی و نیز هم معنایی که بسامد زیادی در کتاب ها نداشته اند در انشاها هم کمتر دیده شده است و آموزش این سه عنصر به طور مستقیم تاثیری در بسامد آن در انشاها نداشته است. در این تحقیق ما از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده کرده ایم که در دو بخش مطالعات نظری و بررسی میدانی صورت می گیرد. در مرحله اول به بررسی متون پرداخته می شود و در بخش بعد مطالعات پیمایشی انجام شد. ابزار تحقیق چک لیست هایی است که از کتاب های بخوانیم دوره ابتدایی و نیز انشاهای دانش آموزان پسر پایه پنجم بدست آمده است.