در مناطق خشک و نیمه خشک کمبود آب سبب کاهش تولیدات کشاورزی می شود . مرکبات کشور در سال های اخیر در پی خشکسالی های مستمر با کاهش تولید و افت سطح باغات مواجه است. کمی آبیاری هم باعث تغییر کیفیت و کمِّیت محصولات مرکبات شده است. قارچ های میکوریز آربسکولار با مکانیسم های مانند افزایش جذب عناصر غذایی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان به کاهش اثرات تنش خشکی در گیاهان میزبان کمک می کند. در این پژوهش اثر قارچ گلوموس موسه ای بر رشد، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و جذب عناصر غذایی در دو پایه نارنج و رافلمون در آزمایش گلخانه ای در یک خاک استریل بررسی گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه فاکتور شامل قارچ میکور یز آربسکولار در دو سطح شامل گلوموس موسه ای و شاهد، تنش خشکی در 4 سطح بر حسب دور آبیاری (بدون تنش، 75%، 50% و 25% ظرفیت مزرعه ای) و دو پایه نارنج و رافلمون در سه تکرار صورت گرفت. در هر دو پایه تنش خشکی میانگین وزن خشک ریشه و اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ ، قطر بالا و پایین ساقه ، عدد قرائت شده با کلروفیل متر، پتانسیل آب برگ، میزان نسبی آب برگ و جذب عناصر غذایی (فسفر، نیتروژن، آهن، مس و منگنز) را کاهش، در حالی که دمای سطح برگ، فعالیت آنزیم کاتالاز، سوپراکسیددسموتاز، آسکوربیک پراکسیداز، پرولین برگ و ریشه و فعالیت آنزیم گوایکول پراکسیداز در برگ و جذب روی را افزایش داده است. در پایه های نارنج و رافلمون تلقیح شده با قارچ میکوریزی نسبت به گیاهان بدون قارچ در شرایط تنش خشکی میزان وزن خشک ریشه و اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد برگ، سطح برگ ، قطر بالا و پایین ، عدد قرائت شده با کلروفیل متر ، پتانسیل آب برگ، میزان نسبی آب برگ، فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپر اکسید دیسموتاز، آسکوربیک پراکسیداز در برگ و ریشه ، غلظت پرولین در برگ، فعالیت آنزیم گوایکول پراکسیداز در برگ، جذب فسفر، نیتروژن، پتاسیم، آهن، منگنز، مس و روی را در ریشه و اندام هوایی بالاتر ولی دمای سطح برگ و غلظت پرولین در ریشه کمتر بوده است.