اهمیت راهبردی منطقه آسیای مرکزی و قفقاز به واسطه وجود منابع استراتژیک نفت و گاز در حال افزایش است از اینرو توجه و نگاه قدرت های خارجی به این مناطق افزایش یافته است. در این میان روسیه به جهت سلطه موثر در حوزه های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در این مناطق، نقش و نفوذ گسترده ای دارد. لذا ایران در روابط خود با این مناطق، نمی تواند بدون در نظر گرفتن ملاحضات روسیه، منافع خود را پیگیری نماید. بنابراین جهت به دست آوردن حمایت و رضایت روسیه، لازم است با شناسایی و تقویت منافع مشترک و کاهش منافع متعارض، زمینه های همکاری دو کشور در این مناطق فراهم گردد. به این جهت در پژوهش حاضر سعی شده است با توجه به گفتمان های سیاست خارجی دو کشور، روابط ایران و روسیه و تاثیر آن بر منافع جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی و قفقاز در دوران ریاست جمهوری و نخست وزیری پوتین مورد بررسی قرار گیرد. و هدف این بوده است که فرصت ها و تهدیدات همکاری در قالب همکاری های منطقه ای شناسایی شده و راه کاری مناسب جهت تحقق منافع دو کشور به ویژه ایران در آسیای مرکزی و قفقاز ارائه گردد.