چکیده روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مجبور به بازسازی سیاست های خاورمیانه ای خود شد. از این رو، در ابتدا سیاست خاورمیانه ای یلتسین طرفداری از غرب و به ویژه امریکا بود و کمتر به خاورمیانه توجه داشت. اما با فروکش کردن شوک فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بهبود نسبی وضعیت داخلی، خصوصاً با روی کار آمدن پریماکوف به عنوان وزیر خارجه، روسیه یک سیاست فعال و مستقل تری را در قبال منطقه خاورمیانه در جهت تأمین منافع خود در پیش گرفت. با روی کار آمدن پوتین، روسیه رویکرد عمل گرایانه را اساس سیاست خارجی خود قرار داد و براساس رویکرد نگاه به شرق پریماکوف، توجه ویژه ای به خاورمیانه نمود. در این میان، مقایسه سیاست های خاورمیانه ای یلتسین با پوتین و تأثیر آن بر ایران مسئله اصلی پژوهش حاضر می باشد. در پاسخ به پرسش اصلی تحقیق که؛ جهت گیری های سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه در دوران ریاست جمهوری یلتسین و پوتین چگونه بوده و چه تأثیری بر جمهوری اسلامی ایران داشته است؟، باید گفت که اگرچه روسیه به ایران به چشم یک کشور آسیایی می نگرد تا خاورمیانه ای اما سیاست های روسیه در خاورمیانه بر روابط با ایران تأثیرگذار بوده است. سیاست خارجی روسیه در دوره یلتسین، بی تفاوتی نسبت به مسائل خاورمیانه بود که این امر روابط ایران و روسیه را محدود ساخت. در دوره پوتین روسیه تلاش برای احیای جایگاه این کشور در خاورمیانه را در پیش گرفت و لذا باعث تقویت روابط ایران و روسیه شد.