پرورش صنعتی ماکیان به دلیل برخورداری از ویژگی های منحصر به فرد ژنتیکی در دستیابی به بالاترین رکوردهای تولید، حساسیت بسیار زیادی در نژادهای اصلاح شده ی موجود پدید آورده است. این حساسیت به ویژه در سویه های گوشتی منجر به بروز موارد مکرر بیماری و خسارات اقتصادی قابل توجه گردیده است. امروزه در مزارع پرورش طیور درکشور ما به دلیل خشکی هوا و تغییرات درجه حرارت در طول شبانه روز انتظار وقوع بیماری برونشیت عفونی بسیار زیاد بوده و معمولا با تلفات و خسارات فراوان همراه است. تدابیر متعددی در جهت کنترل عوارض و تبعات عفونت با ویروس برونشیت عفونی می توان اندیشید که واکسیناسیون یکی از این تدابیر است. موارد متعددی از عدم دستیابی به اهداف واکسیناسیون مشاهده می گردد که می توان آن ها را به انتخاب نادرست واکسن یا روش واکسیناسیون مرتبط دانست. در این مطالعه سعی گردیده است در کنار رعایت ضرورت واکسیناسیون زود هنگام در اولین زمان ممکن (1روزگی) تاثیر عوامل گفته شده (پادتن های مادری و مجاورت با کانون های لمفاوی وسطوح مخاطی) در روش های معمول و در روش های پیشنهادی در این مطالعه (تزریق) با یکدیگر مقایسه شوند. برای این منظور جوجه های مورد نظر به 6 گروه( شاهدa - اسپریb - قطره چشمیc - اشامیدنیd - تزریق زیر جلدیe - تزریق عضلانی f ) تقسیم شدند، که هر گروه به روش خاص خود در یک روزگی واکسینه شدند. در ادامه پرورش در روزهای 3-7-12-21-28-35-42 از گروه ها جهت تعیین عیار پادتن نمونه گیری به عمل آمد . نتایج مطالعه حاضر با چند یافته مهم همراه بود، که دستیابی به آن ها در کنار یکدیگر می تواند برای روش های واکسیناسیون قطره چشمی،تزریق زیر جلدی و تزریق عضلانی نسبت به روش های دیگر مزیت تلقی شود . 1)گروه d توانست با سرعت بیشتری نسبت به سایر گروه ها در 7 روزگی ایمنی مادری را افول دهد که این امر می تواند نشان از تداخل بیشتر این روش (آشامیدنی) با ایمنی مادری باشد. 2)گروه e توانست سریعتر از سایر گروه ها و در روز 21، پادتن ضد برونشیت عفونی را خنثی کند. در صورتی که گروه های c و d در سنین بالاتر (35 روزگی ) توانایی خنثی کردن کامل را پیدا کردند. گروه شاهد نیز در پایان 42 روزگی فاقد ایمنی مادری اعلام شد. 3)تغییر ایمنی از فرم غیر فعال به فعال (shift) در گروه های b-e-f سریعتر رخ داده که این سرعت به نفع گروه e می باشد. 4)در روز 35 گروه های e و f تفاوت معنی داری با سایر گروه ها نشان دادند که از لحاظ تجربی واجد تفسیر یکسانی با سایر گروه ها (به جز گروه های cو d ) می بودند. 5)در پایان روز 42 گروه c واجد بالاترین سطح عیار آنتی بادی و سایر گروه ها، واجد تفسیر یکسانی بودند. 6) نمونه ها، در روش های واکسیناسیون انفرادی پاسخ همگن تری نسبت به روش های واکسیناسیون جمعی نشان دادند به نحوی که بالاترین درصد پراکندگی در بین روزهای نمونه گیری متعلق به گروه d وکمترین درصد پراکندگی نیز متعلق به گروه f بود . طبق نتایج حاصل از این تحقیق می توان بیان داشت، در صورت مواجهه با بیماری، توانایی مقابله گروه قطره چشمی از سایر گروه ها بیشتر باشد.