نام پژوهشگر: اذین حسن یوسفی

نقد و بررسی شکایات در دیوان خاقانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1391
  اذین حسن یوسفی   مهدی نیک منش

شکوائیه که حاصل نارضایتی شاعر از اوضاع و احوال زندگی و روزگار است، از دوره ی سامانی در شعر فارسی وجود داشته است؛ اما در قرن ششم به سبب نابسامانی های خاص اجتماعی و غلبه ی دید عرفانی بر جامعه و بی توجهی ممدوحان و مسایلی ازین دست، این موضوع نمودی خاص دارد. آثار خاقانی، سخن سرای بزرگ قرن ششم از مهم ترین زمینه ها برای تحقیقات ادبی است؛ تنوع زمینه ها، تعدد موضوعات و پیشگامی او در شعر فارسی از دلایل مهم برای غور در آثار اوست. حجم چشمگیری از دیوان خاقانی شامل شکایات اوست. وی همواره با خود، خانواده، جامعه، حکومت، هم عصران و در کل با همه چیز و همه کس در کشمکش است! گلایه از فلک و دهر، قحط وفا، بی عدالتی، وارونگی کار زمان، ابناء زمان، افراد خاص، اماکن خاص و غیره در جای جای دیوان او هویداست. نظر به گستردگی نوع ادبی شکوی در دیوان خاقانی، پژوهش حاضر سعی در بررسی این نوع ادبی در دیوان وی دارد.