از قرن بیستم، افزایش آتش سوزی ها به دست انسان وضعیتی ایجاد کرد که آتش تبدیل به تهدیدی بزرگ برای جنگل ها شده است. هدف از انجام این پژوهش تجزیه و تحلیل توزیع مکانی آتش سوزی های جنگل سراوان و شناسایی مناطق مستعد به آتش سوزی می باشد. بر طبق آمار آتش سوزیهای اعلام شده، مناطق عمده آتش سوزی که دارای بیشترین وسعت و تکرار بودند شناسایی گردیدند. برداشت زمینی این مناطق باgps انجام گرفت، سپس به محیط نرم افزار arcviewانتقال و به پلی گون تبدیل شدند. ارزش دهی درون و برون لایه ای انجام شد، تلفیق نقشه ها جهت تهیه نقشه پیش بینی نقاط حساس صورت گرفت، سپس تاثیر خشکسالی بر آتش سوزی به وسیله شاخصpdsi بررسی شد. لایه پوشش گیاهی با ضریب تاثیر 426/0 بیشترین وزن را در نقشه پیش بینی نقاط حساس به آتش سوزی داشته و سپس لایه های عامل انسانی، فاصله از جاده، دما، شیب، فاصله از آبراهه، باران، جهت، و ارتفاع در اولویت های بعدی قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد که رایج ترین نوع آتش سوزی در منطقه مورد مطالعه آتش سوزی های کم وسعت و سطحی هستند که در کل بستر جنگل گسترش یافته و گرمای شدید هوا در مرداد ماه و کم شدن رطوبت در عرصه های طبیعی بدلیل عدم بارندگی موجب شده که عرصه های جنگلی به کانون های پر خطری تبدیل شوند که کمترین سهل انگاری در آنها منجر به خسارات سنگین می شود. همچنین مهار آتش سوزیهای اتفاق افتاده در جنگلهای گیلان بستگی به قطع تداوم وزش باد دارد. برای ارزیابی مدل بدست آمده توسط فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، نقشه پراکنش آتش سوزی و نقشه پهنه بندی با هم تلفیق شدند، و اعتبارسنجی مدل انجام شد نتایج حاصله نشان دهنده ی دقت بالای این روش بود. کلمات کلیدی : جنگل سراوان، خشکسالی، شاخصpdsi، آتش سوزی، gis

شناسایی نواحی مستعد وقوع آتش سوزی یکی از اقدامات اولیه در مدیریت اراضی جنگل و کاهش خسارات ناشی از این پدیده محسوب می شود. در این تحقیق نقشه پهنه بندی خطر وقوع آتش سوزی با استفاده از روش های مدل سازی آماری و تحلیل سلسله مراتبی در شهرستان دورود (استان لرستان) تهیه و کارایی آن مورد بررسی قرار گرفت. برای ارائه مدل از روش رگرسیون چند گانه در محیط نرم افزار spss استفاده شد. 63 نمونه شامل اراضی آتش سوزی شده و اراضی بدون وقوع آتش سوزی شناسایی گشت. مقادیر کمی پارامترهای مذکور با بکارگیری داده ها و نقشه های موجود در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) و سنجش از دور (rs) و همچنین مطالعات میدانی برآورد گشت. تجزیه و تحلیل رگرسیونی برای ارائه مدل انجام و سپس اعتباریابی یا تست کارایی مدل انجام پذیرفت. عوامل میزان تاج پوشش گیاهی و میزان بارش منطقه مهمترین عوامل موثر در وقوع آتش سوزی تعیین شدند. درنهایت نقشه پهنه بندی خطر وقوع آتش سوزی با بکارگیری مدل اعتباریابی شده در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید. ارزیابی کارایی روش ها نشان داد که صحت روش ahp 80 در صد، صحت کارایی روش گام به گام (enter) در برآورد خطر 88.5 درصد و صحت روش گام به گام (stepwise) 66.5 درصد بوده است. نتایج تحقیق دلالت برکارایی مدل های ارائه شده در ارزیابی خطر وقوع آتش سوزی داشت. برای پهنه بندی خطر با روش ahp در اولین گام 45 نمونه شامل اراضی آتش سوزی شده شناسایی گشت و برداشت زمینی این مناطق با gps انجام گرفت. ارزش دهی درون و برون لایه ای عوامل آتش سوزی انجام شد. نقشه های عوامل آتش سوزی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) تهیه شد. درنهایت نقشه پهنه بندی خطر وقوع آتش سوزی با تلفیق لایه های منطقه مورد مطالعه با توجه به ارزش های بدست آمده در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید. لایه دما با ضریب تاثیر 426/0 بیشترین وزن را در نقشه پیش بینی نقاط حساس به آتش سوزی داشت و سپس لایه های عامل انسانی، تاج پوشش گیاهی، جهت شیب، بارش سالانه، فاصله از جاده، سرعت باد، فاصله از رودخانه و شیب به ترتیب در اولویت های بعدی قرار می گیرند. سپس تاثیر خشکسالی بر آتش سوزی به وسیله شاخصpdsi بررسی شد.