نام پژوهشگر: سکینه شیخ پور

مقایسه تاثیر روش تدریس حل مساله با روش تدریس کاوشگری بر مهارت های حل مسأله اجتماعی دانش آموزان دختر در درس علوم اجتماعی پایه پنجم ابتدایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1391
  سکینه شیخ پور   اسد ادیب نیا

در پژوهش حاضرتاثیر روش تدریس حل مسئله و روش تدریس کاوشگری بر مهارت های حل مسئله اجتماعی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی در درس علوم اجتماعی شهر کرمان در سال تحصیلی 91-90 تحت مطالعه قرار گرفتند. روش تحقیق شبه آزمایشی می باشد، طرح این تحقیق طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه های آزمایشی 1و2 می باشد. جامعه آماری این تحقیق متشکل از تمام دانش آموزان دختر کلاس پنجم ابتدایی است که در سال تحصیلی 91-90 در مدارس ابتدایی شهرستان کرمان مشغول به تحصیل بودند. روش نمونه گیری این تحقیق، روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای است. به این ترتیب که از میان نواحی آموزشی شهر کرمان یک ناحیه، و از میان مدارس دخترانه ابتدایی، یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شد. از میان کلاس های پنجم آن مدرسه، دو کلاس را به طور تصادفی انتخاب، یکی از کلاس ها گروه آزمایشی1 و کلاس دیگر را گروه آزمایشی2 نام گذاری شد.سپس پیش آزمون پرسشنامه مهارت های حل مسئله اجتماعی که شامل 25 سوال پنج گزینه ای بود روی هر دو گروه اجرا شد، سپس گروه آزمایشی 1 در معرض متغیر مستقلِ روش حل مسئله و گروه آزمایشی 2 در معرض متغیر مستقلِ روش کاوشگری قرار گرفت. موضوع و محتوای 20جلسه تدریس به وسیله ی محقق مورد مطالعه قرار گرفت سپس برنامه ی مطابق با هر روش طراحی شد. بعد از گرفتن اجازه برای تحقیق، تدریس طی مدت 18 جلسه روی دو گروه اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss استفاده شد. روش های آماری توصیفی که در این تحقیق استفاده شد شامل: میانگین و انحراف معیار می باشد.برای تحلیل داده ها و تعیین معناداری اختلاف مهارت حل مسئله اجتماعی دو گروه آزمایشی از آزمون کوواریانس چند متغیره استفاده شد. فرضیه های این تحقیق عبارت است از: 1- بین مهارت های حل مسئله اجتماعی دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی در درس علوم اجتماعی شهر کرمان که با روش حل مسئله آموزش می بینند با دانش آموزان دختری که با روش کاوشگری آموزش می بینند تفاوت وجود دارد.2- بین توانایی حل مسئله اجتماعی در بُعد جهت یابی مثبت مسئله در دانش آموزانی که با روش تدریس حل مسئله و کاوشگری آموزش می بینند تفاوت وجود دارد.3- بین توانایی حل مسئله اجتماعی در بُعد جهت یابی منفی مسئله در دانش آموزانی که با روش تدریس حل مسئله و کاوشگری آموزش می بینند تفاوت وجوددارد. 4- بین توانایی حل مسئله اجتماعی در بُعد حل منطقی مسئله در دانش آموزانی که با روش تدریس حل مسئله و کاوشگری آموزش می بینند تفاوت وجود دارد.5- بین توانایی حل مسئله اجتماعی در بُعد شیوه ی بی دقتی/ تکانشگری در ث دانش آموزانی که با روش تدریس حل مسئله و کاوشگری آموزش می بینند تفاوت وجود دارد.6- بین توانایی حل مسئله اجتماعی در بُعد شیوه اجتنابی در دانش آموزانی که با روش تدریس حل مسئله و کاوشگری آموزش می بینند تفاوت وجود دارد. نتایج نشان داد که که نمرات پس آزمون برای دو گروه آزمایشی روش تدریس حل مساله وروش تدریس کاوشگری با کنترل اثر پیش آزمون از لحاظ آماری در سطح 0.05 دارای تفاوت معنادار است و با اطمینان 95 درصد روش حل مساله بیشتر از روش کاوشگری، میانگین حل مساله دانش آموزان را ارتقا می بخشد، بنابراین فرضیه اصلی این تحقیق تایید شد. همچنین تفاوت معنی داری بین مقیاس حل منطقی مسئله و شیوه اجتنابی در دو گروه آزمایشی وجود دارد یعنی فرضیه فرعی 4و6 تایید می گردد. اما تفاوت معناداری در فرضیه های فرعی 2، 3 و 5 مشاهده نشد. واژه های کلیدی: روش، تدریس، روش تدریس، روش تدریس حل مسئله، روش تدریس کاوشگری، مهارت های حل مسئله اجتماعی.