بدون تردید هاتف اصفهانی یکی از مشهورترین شاعران دوره بازگشت ادبی در عصرهای افشاریه و زندیه است. متأسفانه مقام شعر و شاعری او چنان که باید و شاید شناخته نشده است. عقاید و افکار متنوّع او، توجّه به صورخیال، مزیّن ساختن اشعارش به آرایه های گوناگون لفظی و معنوی بویژه بهره گیری او از آیات قرآن و احادیث، اسطوره های مذهبی و ملّی، استعمال اوزان متناسب با افکار عاشقانه و عارفانه و توجّه بیش از اندازه به عشق و عاشقی از ویژگی-های شعری اوست. او مانند هر شاعر خلاّق از همه امکانات و ظرفیّت های شعری بهره گرفته و هزاران نکته باریک تر از مو را به کار بسته است تا سخن خود را به بالاترین درجه اثرگذاری برساند. بحث درباره سبک و زبان شعری هاتف، عقاید و اندیشه های مختلفش، بدیع، بیان، عروض، قافیه، ردیف و .... از نکات قابل تأمّل و پژوهش در دیوان وی می-باشد. با پژوهش در دقایق سبکی و زبانی هاتف این نتیجه به دست می آید که هاتف در سرودن قصیده از شاعران سبک خراسانی و عراقی بویژه فرّخی و خاقانی استقبال کرده و در غزل پیرو شاعران سبک عراقی، بویژه سعدی و حافظ بوده و در سرودن ترجیع بند معروفش، از شاعران صاحب ترجیع بند متأثِّر گشته است. وی به هر دو زبان فارسی و عربی شعر سروده است که قصاید عربی او نیز گذشته از تبحّر، از تسلّط او بر زبان و ادب عرب حکایت می کند. این پایان نامه در سه فصل تنظیم شده است. در فصل اول ضمن معرفی جامع هاتف، اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر وی، ویژگی های شعر دوره بازگشت، سبک شخصی هاتف، تأثیرپذیری از شاعران گذشته و مجابات او با همعصرانش بررسی شده است. در فصل دوم نیز، تلمیحات دیوان وی در چهار بخش قرآنی، مربوط به حدیث، تاریخی و اساطیری مورد پژوهش قرار گرفته است. همچنین در فصل سوم جنبه های ادبی و موسیقائی دیوان هاتف در پنج بخش بدیع، بیان، عروض، قافیه و ردیف مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که وی چگونه با مهارت و هنر خود توانسته است، علاوه بر ایجاد تنوّع، بر غنای موسیقی اشعارش بیفزاید.