نام پژوهشگر: نفیسه منطقی

بررسی نقش ژن های درگیر در بیوسنتز آرتمیزنین در artemisia annua و artemisia khorassanica در سه مرحله رشدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  نفیسه منطقی   مصطفی ولی زاده

آرتمیزیا گیاه دارویی یکساله است که به دلیل وجود نوعی سسکوئی ترپن بنام آرتمیزنین اهمیت فراوانی دارد. آرتمیزنین اکنون به عنوان یک داروی موثر و جدید در درمان بیماری های متعدد از جمله مالاریا و سرطان کاربرد دارد. در این پژوهش با هدف ارزیابی میزان آرتمیزنین، دو گونه artemisia annua وartemisia khorassanica از منطقه ای نزدیک به کلاله در استان گلستان جمع آوری شد و بیان ژن-های درگیر در سنتز آرتمیزنین در سه مرحله رویشی، غنچه دهی و گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در گونه ی a. annua بیان ژن های fds، ads و dbr2 در دوره غنچه دهی نسبت به دوره رویشی افزایش معنی داری (به ترتیب معادل 469/4، 182/12 و 204/19 برابر) نشان دادند. در حالی که دردوره گل دهی نسبت به رویشی ژن های fds، ads،cpr و dbr2 به ترتیب با مقادیر کمتر (307/4، 664/2، 657/2 و 302/5 برابر) افزایش بیان معنی دار نشان دادند. بیان ژن cyp71av در مرحله گل دهی به غنچه دهی با کاهش معنی داری مواجه شد (334/0 برابر). برعکس، در گونه یa. khorassanica بیان ژن های fds، cpr و cyp71av در دوره غنچه دهی نسبت به رویشی کاهش معنی داری را نشان دادند (041/0، 002/0 و 205/0 برابر) و در دوره گل دهی در مقایسه با دوره رویشی ژن هایcyp71av،cpr و dbr2 کاهش بیان معنی داری داشتند (015/0، 007/0 و 068/0 برابر). ژن dbr2 در مرحله گل دهی نسبت به غنچه دهی کاهش بیان معنی داری داشت (172/0 برابر). در مطالعات فیتوشیمیایی، میزان آرتمیزنین در سه مرحله رشدی فقط در گونه a. annua قابل تشخیص و اندازه گیری بود. میزان این ماده در مرحله غنچه دهی (43/4 میلی گرم بر گرم) بیشتر از گل دهی (51/3 میلی گرم بر گرم) و در مرحله گل دهی بیشتر از رویشی (32/1 میلی گرم بر گرم) بدست آمد.