نام پژوهشگر: مهرناز توسلی

بررسی تبارشناختی و تکامل آواشناسی گونه های چکچک ناحیه پالئارکتیک و مقایسه با داده های مولکولی و ریخت شناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم پایه 1391
  مهرناز توسلی   منصور علی آبادیان

آوازهای پرندگان مدل های مناسبی از بازتاب تنوع رفتاری و بررسی تکامل سیگنال های صوتی در بین مهره داران می باشند. آواهای مختلف پرندگان اعضای هر گونه، را قادر به شناسایی همنوع خود می کند و به عنوان عاملی مهم در تمایز گونه ها مطرح می شود. گونه های مختلف چکچک دارای آوا های متنوعی می باشند. در این مطالعه آواهای 18گونه جنس چکچک (genus. oenanthe) که به عنوان گونه های مهم پرندگان بومی بیابانی و خشک با پراکنش از آفریقا تا فلات چین و تبت در منطقه ی پالئارکتیک پراکنده اند مورد بررسی قرار گرفته است. این جنس شباهت های زیادی را از لحاظ رنگ آمیزی، رفتاری و زیستگاه نشان می دهد. در این بررسی ساختار آوایی گونه های چکچک از نواحی مختلف پالئارکتیک با استفاده از نرم افزار تخصصی تحلیل و اندازگیری صدا version1.3 raven pro، مورد مطالعه و اندازگیری قرار گرفت. با استفاده از داده های مربوط به 20 متغیر آوازی (شامل متغیرهای مربوط به فرکانس و زمان در قسمت های مختلف آواز) و 6 متغیر ندای هشدار، میانبرترین درخت برای گونه های این جنس ترسیم گردید و درخت حاصل از این تحلیل با درخت های مربوط به نتایج ملکولی و ریخت شناسی مقایسه شد. نتایج بیانگر تنوع بالا در ساختار آوایی گونه های چکچک می باشند. میانبرترین درخت بر اساس داده-های آوازی رابطه نزدیک گونه های o. isabellina، o. oenanthe، o. pileata، o. bottae را نشان می دهد که این نتایج تا حدودی با داده های مولکولی همخوانی دارد. مقایسه درخت آواز ی و درخت مولکولی نشان داد گونه های خویشاوند o. isabellina، o. oenanthe، o. pileata، o. bottae و گونه های o. pleschanka، o. cyprica، o. hispanica در ساختار آواز خود عناصر مشابه ای دارند، و تحلیل های آوازی رابطه خواهری بین گونه o. pleschanka و o. hispanica را که توسط تحلیل های مولکولی و ریخت شناسی نشان داده شده بود، نیز تایید نمود.