نام پژوهشگر: محمود عراقی پور

جایگاه حقوقی اظهارنامه در دعاوی مدنی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده حقوق 1388
  محمود عراقی پور   مهدی حسن زاده

گاهی اوقات اصحاب دعوی جهت اثبات ادعای خود دلیلی ندارند ویا اینکه دلیل دارند و علاوه برآن از اظهارنامه هم استفاده وبه آن استناد می کنند ، به این صورت که قبل از طرح دعوی، برای طرف مقابل اظهارنامه ارسال ومطالبی را به طرف مقابل به طور رسمی اعلام می نمایند . واز او تقاضای پاسخ می کنند ،اما اینکه جایگاه حقوقی اظهارنامه ارسالی مذکور چیست وتا چه اندازه می تواند در اثبات دعاوی مفید وموثر باشد ؟ از مسائلی است که در این پایان نامه به آن پرداخته شده است لذا برای پاسخ به مسائل فوق، اظهارنامه وماهیت وکاربردهای آن را شناسایی و با سایر ادله اثبات دعوی مقایسه گردید ، و شباهتها وتفاوتهای اظهارنامه با سند واقرار واماره واصول وتامین دلیل بررسی ومطالعه شد ، همچنین کاربردهای اظهارنامه درقانون آیین دادرسی مدنی وسایر قوانین مورد مطالعه قرار گرفت و بیش از4000 اظهارنامه ارسالی درسال 86 دردادگستری شهرستان قم بررسی ومطالعه گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ماهیت اظهارنامه ارسالی بخصوص در مواردی که مخاطب پاسخ اظهارنامه را می دهد شباهت زیادی به سایر ادله اثبات دعوی (خصوصا سند) دارد.و جایگاه حقوقی واعتباری همانند سایرادله پیدا می کند. بعبارت دیگر گاهی از اظهارنامه در دعاوی مدنی به عنوان سند استفاده و به آن استناد شده ،گاهی به محتوای اظهارنامه به عنوان اقراراستناد شده است،همچنین در بعضی مواقع اظهارنامه اوضاع واحوالی را نشان می دهد که برای قا ضی دلیل بر امری(اماره) است.همچنین مطالعه کاربردهای اظهارنامه درقوانین مختلف نشان می دهد که قانونگذار توجه خاص به اظهارنامه وکاربردهای آن داشته وجایگاه حقوقی بالایی مانند سایرادله برای آن قائل است و در موارد متعددی استفاده ازاظهارنامه را ضروری دانسته است.