نام پژوهشگر: محترم السادات بیدگلی

بناهای یادمانی پرشده فلات مرکزی و دگرگونیهای مذهبی عصر آهن متاخر در ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  محترم السادات بیدگلی   کامیار عبدی

در حدود دهه 650 ق.م معبد مرکزی به صورت یک مکان متروکه درآمده و با یک سریع سنگهایی پرشده و با خشت دورتادور آن پوشیده شده است به دلیل این نوع ساخت و سازهای فوق العاده و استثنایی مشخص شده که دقت و توجهی که در پرکردن و حفظ معبد مرکزی به عمل آمده است.. زاربلاغ هم به مانند نوشیجان درون سازه هنگام ترک شدن بنا پرشده و در نوشیجان فضاهای معماری را با لاشه سنگ و با خشت چینی پرکردند اما در زاربلاغ علاوه بر پر کردن فضاها درونی با لاشه سنگ و تکه های قلوه سنگ، از بیرون هم تمام سازه را با لایه ای دو پوسته پوشانده اند. بنا با وجود استحکام کافی در ساختار مطمئناً این پرکردن به خاطر حفاظت از جسم سازه نبوده است. این اتفاق در بنای سنگی واسون کهک، قلی درویش، تپه ازبکی نیز تکرار شده است.