نام پژوهشگر: ماه منیر ملکشاهی
ماه منیر ملکشاهی یارمحمد قاسمی
یکی از مفاهیمی که از قدمت بسیاری برخوردار است مفهوم امنیت است. امنیت از آغاز زندگی بشر با او بوده و نیاز بدان سبب گشته است که همیشه کانون توجه بشر باشد. نیاز بشر، به همراه باز تعریف مجدد از آن، مانایی و پایداری آن را موجب شده و امروزه نیز از مفاهیم اصلی در زندگی بشر به حساب می آید. می توان عنوان نمود که هرچند این مفهوم همیشه کانون توجه بشر بوده اما "جای بسی شگفتی است که امنیت با چنین قلمرو گسترده و تعیین کننده در زندگی، در رشته ای مثل جامعه شناسی که آن همه اندیشمندان بزرگ و اصیل را مجذوب خود کرده، مورد بی مهری قرار گرفته است و یک نکته بدیع به چشم می خورد: اینکه در مورد امنیت کار خاصی صورت نگرفته و توافق اساسی نیز در مورد آن وجود ندارد.."(نویدنیا، 1388: 19). امنیت حداقل از دو وجه در جامعه شناسی مورد توجه باید قرار گیرد؛ یکی از حیث ضرورت حیات اجتماعی و دوم از حیث تأثیرگذاری در کم و کیف امور سیاسی و دولتی که بحران ها و مسائلی را برای جامعه ایجاد می کنند. پس طرح و تدوین چهارچوب نظری جامعه شناسانه در خصوص امنیت و موضوعات امنیتی جایگاه خاصی دارد. (همان: 20) هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی احساس امنیت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه های ایلام و عوامل مرتبط با آن می باشد. در این پژوهش، با الهام از نظریه ی تحلیلی کنش تالکوت پارسونز و استفاده از رویکرد باری بوزان به عنوان نظریه ی تکمیلی، فرضیاتی چند اخذ و مورد آزمون قرار گرفته اند. محقق با روش پیمایشی (survey) و با استفاده از فن پرسشنامه، به جمع آوری داده های مورد نیاز پرداخته است. تعداد نمونه مورد بررسی 380 نفر می باشد. یافته های حاصل از تحلیل آماری بر روی داده ها در دو بخش توصیفی و تبیینی ارائه و طی آن نشان می دهد که میزان احساس امنیت اجتماعی در میان کل پاسخگویان در حد متوسط و با میانگین 92/2 از 5 بوده است. همچنین بالاترین نمره ی میانگین احساس امنیت در بُعد فرهنگی و ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در مراتب بعدی جای دارند. نتایج آزمون ها نشان داد که رابطه ی متغیرهای مشارکت اجتماعی، احساس نابرابری اجتماعی، احساس رضایت اجتماعی، بومی بودن یا نبودن، مقطع تحصیلی و نوع دانشگاه با احساس امنیت اجتماعی معنادار بوده و بین متغیرهای نوع ارتباط اجتماعی، وسایل ارتباط جمعی، جنسیت و وضعیت تاهل با احساس امنیت اجتماعی رابطه ی معناداری دیده نشد. متغیرهای وارد شده در معادله ی رگرسیون(مشارکت اجتماعی، احساس نابرابری اجتماعی، احساس رضایت اجتماعی، بومی بودن یا نبودن)، توانستند1/27 از کل تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند؛ که بیشترین سهم متعلق به متغیر رضایت از زندگی با 366/0 و کمترین سهم متعلق به مشارکت اجتماعی با 025/0 بوده است.در نتیجه زیست جهان جامعه ی دانشجویی در معرض اختلال قرار گرفته است. این امر حاکی از عدم توازن کارکردهای خرده نظام های اجتماعی و به تبع آن، اختلال در کم وکیف عرضه ی انرژی و اطلاعات در پیکره ی نظام اجتماعی است.