نام پژوهشگر: محسن یوسفی ملکشاه

بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی بر فرسایش و رسوب حوزه آبخیز کن تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کاشان - دانشکده منابع طبیعی 1391
  محسن یوسفی ملکشاه   علی اکبر نظری سامانی

نوع و شدت فرسایش عموما تابع اقلیم،توپوگرافی،خاکو کاربری اراضی است که در این میان تاثیرکاربریاراضی به دلیل نقش انسان بر چرخه طبیعت مهم تر از سایر عوامل است.بطوریکه کاربری های نامناسب مذکور هرساله موجب فرسایش و نابودی بخش های قابل توجهی از اراضی یاد شده می گردد که شناخت و بررسی آن نقش موثری در مدیریت و پیشگیری از فرسایش و رسوب حوزه ها خواهد داشت.بدین منظور ابتدا کلیه اطلاعات فیزیوگرافی ،هیدرومتری و هواشناسی حوزه استخراج گردید .سپس بعد از تهیه نقشه های توپوگرافی ،سنگ شناسی ،رخساره فرسایش ،شیب و نقشه واحد کاری، نقشه کاربری اراضی منطقهدر سه دوره آماری 1351-65 و 1366-74و1375-90 با توجه به عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای و در محیط نرم افزاری arc gis 10تهیهو سطوح مربوط به هر کاربری از آن استخراج گردید.در ادامه میزان رسوب مشاهده شده با استفاده از معادلات منحنی سنجه رسوب ایستگاه سولقان محاسبه گردید. همچنین جهتتعیینصحتمقداررسوبمشاهدهشدهوتعیینمیزانرسوبخروجیازهرزیرحوزه،اقدامبهبرآوردمقادیررسوبخروجیازهرزیرحوزهبااستفادهازمدلتجربیepmوبابهرهگیریازروشژئومرفولوژیوسیستماطلاعاتجغرافیاییگردید .در پایان پس از بررسی روند تغییرات خشکسالی و تر سالی حوزه با استفاده از روش میانگین متحرک و برآورد میزان آبدهی زیر حوزه ها با استفاده از مدل تجربی جاستین ،متغییر های مستقل دبی ، بارش و سطوح اراضی مرتع و کشاورزی و متغییر وابسته رسوب خروجی، از هر زیر حوزه با استفاده از عمل رگرسیون چند متغییره به روش گام به گام و توسط نرم افزار spss مورد آنالیز و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از سال 1351 تا 1390 سطوح کاربری مرتع سیر نزولی و سطوح کاربری کشاورزی و باغات و اراضی مسکونی سیر صعودی داشتند که متعاقب با آن میزان فرسایش و رسوب نیز از دوره مبنا تا سال 1390 افزایش پیدا کرد.همچنین نتایج حاصل از بررسی ها توسط نرم افزار spss حاکی از آن بود که در دوره های آماری 1351-65 و 1375-90عامل مرتع و کشاورزی و در دوره آماری 1366-74 عامل مرتع و دبی ، بیشترین نقش را در کنترل میزان فرسایش و رسوب حوزه آبخیز کن داشتند.