نام پژوهشگر: مرضیه بهمنی

چهارپاره، چهارپاره سرایی و چهارپاره سرایان بزرگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  مرضیه بهمنی   رحیم کوشش

تاریخ ادبیات معاصر که از زمان شروع نهضت مشروطیت در ایران آغاز می شود تحولاتی به اندازه تاریخ ادبیات کهن دارد، به طوری که در طول صد سال اخیر ادبیات فارسی از لحاظ نظم و نثر تحت تاثیر مکتب-های نوین ادبی جهان قرار گرفته است و از طرفی پا به پای تحولات اجتماعی و تاریخی جامعه پیش رفته است به طوری که این رابطه متقابل ادبیات و اجتماع در این حیطه تاریخی اجتناب ناپذیر است. به دنبال گسترش تبادل فرهنگی و ادبی ملت ایران با کشورهای غربی به خصوص فرانسه ادبیات منظوم فارسی به شدت دچار تغییرات اساسی شد و شعر معاصر از لحاظ سبک، قالب، بیان، وزن و قافیه از شعر سنتی فاصله گرفت. آن چه در این میان به عنوان نقطه عطف و گذرگاهی بین شعر سنتی و شعر شکسته نیمایی شناخته میشود قالب نیمه سنتی چهارپاره است که از سویی ریشه در شعر سنتی ایرانی و از سویی ریشه در چهارپاره سرایی شاعران رمانتیک غربی علی الخصوص فرانسوی دارد. در این پژوهش به چگونگی پیدایش قالب چهارپاره و روند تحولات این قالب به لحاظ موضوعی، محتوایی و فنی و همچنین معرفی چهارپاره سرایان بزرگ پرداخته شده است. در پایان به فرایند فراز و نشیب این جریان ادبی اشاره شده است و به بیان عوامل افول و کم رنگ شدن این قالب و مختص شدن آن به شعر توصیفی و غنایی در مواردی چون ادبیات جنگ و کودکان پرداخته شده است.