نام پژوهشگر: فرزاد علیجانی

کنترل کیفیت فرآیندهای چندمرحله ای با استفاده از شبکه های بیزین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده فنی 1391
  فرزاد علیجانی   وحید خداکرمی

در چند دهه ی اخیر با توجه به رقابت فشرده ای که بین شرکت های تولیدی و خدماتی به وجود آمده است این شرکت ها تحت تأثیر فشار بازار ملزم شده اند که محصول خود را با بهترین کیفیت ارائه کنند تا سهم بیشتری در بازار مصرف داشته باشند، به همین جهت کنترل و بهبود کیفیت در قرن حاضر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. روش های زیادی برای این کار وجود دارند که مرسوم ترین آنها استفاده از نمودارهای کنترل شوهارت می باشد. در این نمودارها مراحل مختلف فرآیند مستقل در نظر گرفته می شوند و نمودارهای کنترل در هر مرحله ترسیم می شوند، اما بسیاری از محصولاتی که امروزه تولید می شوند نتیجه فرآیند های چند مرحله ای هستند. این فرآیند ها طی چندین مرحله متوالی انجام می شوند و در برخی از آنها خاصیت آبشاری وجود دارد یعنی مشخصه های کیفی فرآیند در هر مرحله تحت تأثیر وضعیت کیفی عملیات در مرحله یا مراحل قبلی خواهند بود. عملکرد یک مرحله همبستگی آماری با مرحله یا مراحل قبل از آن را دارد و انحراف در یک مرحله ی خاص ممکن است به دلیل انحرافاتی باشد که در مراحل قبل رخ داده است. در چنین مواردی به سختی می توان از نمودار شوهارت استفاده کرد چون تغییر نمودارها بسیار مشکل می باشد. یکی از روش های موجود برای اینکار استفاده از روش تحلیل رگرسیونی می باشد. ولی روش تحلیل رگرسیونی معمولاً قادر نخواهد بود همبستگی آماری بین پارامترهای داخل فرآیند را مدل کند. در این پروژه سعی شده است کنترل کیفیت این فرآیندها با استفاده از رویکرد شبکه های بیزین انجام شود. شبکه ی بیزین یک تکنیک مدلسازی احتمالی است که از روابط علت و معلولی بین متغیرها استفاده می کند این سیستم سه مزیت نسبت به سایر روش ها دارد: 1) یک توصیف کامل احتمالی از مسئله ارائه می دهد که در آن همه ی اجزای مسئله دیده می شود. 2) روش بهتری برای نمایش متغیرها نسبت به سایر تکنیک های مرسوم ارائه می دهد. 3) می تواند خود همبستگی بین متغیرهای فرآیند را مدل کند.و بعنوان مطالعه موردی کنترل کیفیت فرآیند تصفیه شکر با این رویکرد مدل سازی شده است. در این پایان نامه ابتدا به تعاریف کنترل کیفیت و فرآیندهای چندمرحله ای پرداخته شده است ، سپس راه حل های موجود برای کنترل کیفیت این فرآیندها را بطور مختصر مورد بررسی قرار گرفته است و از طرف دیگر شبکه بیزین بعنوان یک روش خلاقانه که در چند دهه اخیر برای حل مسائل مختلف بکار رفته است معرفی می گردد. فرآیند تصفیه شکر بعنوان فرآیندی چندمرحله ای معرفی می گردد. روش تحلیل رگرسیونی برای کنترل کیفیت این فرآیند ها استفاده شده و سپس با درنظر گرفتن خود همبستگی کارایی مدل رگرسیونی افزایش داده شده است. شبکه بیزین برای از بین بردن همبستگی آماری بین متغیرهای داخل فرآیند استفاده می شود. این شبکه برپایه داده های تجربی و با استفاده از روابطی است که در مدل رگرسیون بدست آمده است.