نام پژوهشگر: سولماز ریوف

معرفی و تحلیل باستان شناختی تکنیک ساخت سفال های زرین فام موجود در مجموعه موسسه موزه های بنیاد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1391
  سولماز ریوف   جواد نیستانی

دوره سلجوقی یکی از درخشانترین ادوار هنری ایران است، در این دوره هنرهای مختلف از جمله سفالگری به حد اعلای شکوفایی خود رسید. اوج مهارت و تکنیک ساخت سفال زرین فام در این دوره بود که استفاده از آن به دلیل درخشندگی خاص، جای ظروف ساخته شده از فلزات گرانبها را گرفت. در این دوره مراکز ساخت مختلفی از جمله شهرهای کاشان، ری، گرگان، تخت سلیمان و ساوه را برای ساخت سفال زرین فام معرفی کرده اند. تا کنون پژوهش های گوناگونی در زمینه سفال زرین فام انجام شده، ولی آثار موجود در مجموعه موسسه موزه های بنیاد تا کنون معرفی و بررسی علمی نشده است. با بررسی این آثار مشخص شد سفال های این مجموعه متعلق به هر سه دوره زرین فام، اولیه (قرن سوم و چهارم هجری )، ثانویه (قرن پنجم تا نهم هجری) و متاخر (قرن ده تا دوازدهم هجری ) بوده و محتوی نقوش این سفال ها در برگیرنده مفاهیم نمادین، اسطوره ای، نجومی واشعار فارسی است. این پژوهش به روش تحلیل استقرایی و گردآوری اطلاعات از جامعه آماری بیان شده و توصیف آنهاست. کلید واژه: سفال زرین فام، هنر اسلامی، باستان شناسی، کاشان، ری، ساوه