نام پژوهشگر: زهرا آذرکمان زاد

سنتز، شناسایی و تعیین ساختار لیگاند نامتقارن کربوکسامیدی سه دندانه با استفاده از مایع یونی تترابوتیل آمونیوم برماید tbab و کمپلکس های ni(ii)،cu(ii) و zn(ii)با لیگاند دپروتونه شده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده شیمی 1391
  زهرا آذرکمان زاد   مهدی امیرنصر

مایع های یونی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ تجربی به عنوان کاتالیست و حدواسط واکنش های شیمیایی مورد استفاده واقع می شوند. مایع های یونی بیش تر از سایر حلال های آلی دوستدار طبیعت هستند و حلال های سبز تری به شمار می آیند، این امر به علت فشار بخار پایین و پایداری گرمایی خوب در گستره دمایی زیاد آن هاست. این مواد می توانند برای تعدادی از فرایندهای شیمیایی مانند فرایندهای جداسازی، انجام واکنش ها، کاتالیست های دو فازی، استخراج و پلیمره کردن به عنوان حلال به کار روند. یکی از کاربردهای جدید مایع های یونی استفاده آن ها در سنتز ترکیبات آلی مثل آمیدها است. لیگاند های کربوکسامیدی بخش مهمی از تحقیقات در زمینه شیمی ترکیبات کوئوردیناسیون کمپلکس های فلزات واسطه را در بر می گیرد. حلالی که در روش های سنتز قدیمی به کار برده می شد پیریدین بود، که حلالی بسیار سمی به شمار می آید. در این پروژه روش سنتز جدیدی با استفاده از مایع های یونی برای تهیه آمیدها مورد استفاده قرار گرفته است. شرایط بهینه ی واکنش برای تهیه ی لیگاند (1) hqpzc در کم ترین زمان و بالاترین بازده به دست آمد، و کمپلکس های ni(??)، cu(??)، zn(??) از -qpzc به فرمول های: (2)[ni(qpzc)n3] , (3)[ni(qpzc)2].h2o , (4)[cu(qpzc)(oac)].h2o , (5)[cu(qpzc)(oclo3)(h2o)] , (6)[cu(qpzc)(ncs)] , (7)[cu(qpzc)n3], (8)[zn(qpzc)(oac)(h2o)] سنتز شده و با استفاده از روش های uv-vis، ft-ir، 1h nmr و آنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفته اند. داده های حاصل از بلورنگاری پراش پرتوx- ساختار مربع مسطح انحراف یافته ای را برای کمپلکس (2) [ni(qpzc)n3] ارائه می دهد. هم چنین برای تعیین ساختار کمپلکس های (4) [cu(qpzc)(oac)].h2oو (8) [zn(qpzc)(oac)(h2o)] از بلورنگاری پراش پرتوx- استفاده گردیده است. هر دو کمپلکس دارای ساختار هرم مربع القاعده ی انحراف یافته هستند. لیگاند تک آنیونی -qpzc به صورت یک لیگاند سه دندانه نامتقارن عمل کرده است و از طریق سه نیتروژن، حلقه کینولین، پیرازین و نیتروژن آمیدی موقعیت های استوایی را اشغال کرده است. یون استات به عنوان لیگاندی دودندانه در کمپلکس (4) و تک دندانه در کمپلکس (8) عمل کرده است. راس هرم در کمپلکس (8) به وسیله یک مولکول آب اشغال شده است. برهمکنش قوی o-h…o سبب تشکیل کمپلکس ستونی مس (با گروه میله ای p21(11) ) می شود ولی وجود برهمکنش اضافی ?-? در کمپلکس روی ساختار سه بعدی برای آن ایجاد می کند. رفتار الکتروشیمیایی لیگاند و کمپلکس های سنتز شده نیز مورد بررسی قرار گرفتند، همان طور که انتظار می رفت با کوئوردینه شدن لیگاند به مرکز فلز، فرایندهای کاهش مربوط به حلقه کینولین لیگاند در مقادیر مثبت تری نسبت به لیگاند آزاد ظاهر شده اند.