نام پژوهشگر: مریم حجتی سعیدی

بررسی تئاتر مستند با تکیه بر فرم اجرا و امکانات صحنه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده سینما و تئاتر 1391
  مریم حجتی سعیدی   حمیدرضا افشار

تئاتر مستند، زیر شاخه ای از تئاتر سیاسی و درام تاریخی است که با تکیه بر اطلاعات مستدل در مورد یک واقعه به بازنمایی صحنه ای آن رویداد می پردازد و در دورانی خلق می شود که نیاز به شکستن تابوهای اجتماعی بیش از پیش حس می شود. از آنجا که آنچه در این فرم از اجرا بازسازی می شود، بر اساس اسناد واقعی شکل می گیرد ، هدف آن کمک به تقویت قدرت استدلال و تکیه بر منطق فکریِ مخاطب است. به عبارت دیگر تئاتر مستند، نوعی تئاتر گزارشی و آگاهی دهنده است، که در آن اسناد و شواهد بدون تغییر در محتوا و تنها با پرداخت در فرم بر صحنه ارائه می شوند. با این همه این شکل از تئاتر، به هیج عنوان قصد ندارد این توهم را در مخاطب خود ایجاد کند که واقعیات مورد بحث، قرار است در صحنه ی تئاتر تقلید شوند. به همین دلیل تئاتر مستند، برخلاف تئاتر ارسطویی، با استفاده از تمهیدات صحنه ی پیسکاتوری نمایش داده می شود. پژوهش حاضر به شیوه ی توصیفی- تحلیلی، ضمن ارائه ی تعریفی جامع و روشن از تئاتر مستند، با هدف معرفی و گشودن فصل جدیدی در حوزه ی اجرا با استفاده از این فرم به تبیین سیر تحول تاریخی این ژانر از ابتدا تا امروز می پردازد. سپس با مقایسه ی تفاوت های این فرم از تئاتر با تئاتر ارسطویی، با اشاره به نمونه های گذشته و حال حاضر تئاتر مستند غرب ، کاربرد سیستم های نشانه ای و تاثیراتِ استفاده از مدیا بر صحنه ی تئاتر مستند را شرح می دهد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تئاتر مستند تئاتری سخت گیر و دشوار است که همواره جهت مخالف تفکر حاکم جامعه حر کت می کند. این فرم تئاتر به عنوان ابزار تاثیر گذار با تکیه بر سند می تواند به بالا بردن سطح آگاهی واز بین بردن پیش داوری مخاطب کمک کند.