نام پژوهشگر: الهام عارف نیا

بررسی سیاست خارجی قطر در دوران پادشاهی حمد بن خلیفه آل ثانی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  الهام عارف نیا   ملک تاج خسروی

قطر کشور کوچکی است که در سال 1971 به استقلال رسید. اما تا قبل از حاکمیت حمدبن خلیفه آل ثانی قطر کشور بسیار ضعیفی بود و از سال 1995 که وی حاکم قطر شد اصلاحاتی را در عرصه های سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک و سیاست خارجی انجام داد و این کشور را به ویژه از حیث قدرت نرم نیرومند ساخت. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که سیاست خارجی قطر در دوران حمدبن خلیفه آل ثانی براساس چه الگوی عملی و عینی توانست موجب ارتقای جایگاه منطقه ای و بین المللی قطر را فراهم سازد؟ قطر که پیش از حکومت او، کشوری تابع و پیرو سیاست های عربستان سعودی در مسائل مختلف انرژی، امنیتی، دفاعی و سیاست خارجی بود به سرعت در جهت رقابت منطقه ای با ریاض برای ایجاد موازنه در برابر آن پرداخت. دیپلماسی بالانسی، دیپلماسی عمومی، قدرت نرم و برندسازی، دیپلماسی رسانه ای، نزدیک تر شدن به قدرت های بزرگ به ویژه ایالات متحده و یافتن دوستان نزدیک از میان انقلابیون و هواداران دموکراسی در جهان عرب اقداماتی بود که از سوی قطر برای ارتقای سطح قدرت قطر و رقابت با ریاض در پیش گرفته شد. بررسی مجموعه داده های این پژوهش نشان می دهد که از سویی یک کشور کوچک مثل قطر یک کشور ضعیف نیست بلکه می تواند بسیار نیرومند و پرنفوذ باشد و از سوی دیگر درک قدرت محدود و تأکید بر موازنه ی قدرت و واقع گرایی از نوع نئوکلاسیک آن در سیاست خارجی قطر محسوس است.