بسیاری از نکات، مضامین و موضوعات اجتماعی، علمی، و درباری و... حتی گاه جزئی-ترین آن ها در شعر نظامی انعکاس یافته و می توان موارد یاد شده را از خلال ابیات او استخراج کرد. وجود لغات، اصطلاحات و اشارات عامیانه و وفور و بسامد بالای ضرب-المثل های گوناگون در شعر نظامی ـ و به طور ویژه در منظومه ی خسرو و شیرین ـ یک منبع مهم مردم شناسی را به ما معرفی می کند. اطلاعات به دست آمده از اشعار او می تواند مورد استفاده ی دانشجویان جامعه شناسی، تاریخ و حتی سینما و تئاتر نیز قرار گیرد. همان گونه که روشن خواهد شد بسیاری از مضامین و موضوعات اجتماعی و اخلاقی که شاعر بدان ها اشاره نموده است، هنوز هم در بین بسیاری از عوام و مردم کوچه و بازار به قوت خود باقی و ساری و جاری است. امید است این تحقیق زمینه ی گسترده ای را آماده کند تا دانشجویان و محققان دیگر، منظومه های دیگر نظامی را نیز از این دیدگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و مآلاً مجموعه-ای شافی و وافی از اشارات موجود در «خمسه ی نظامی» فراهم آید و مورد استفاده عموم قرار گیرد. تا چه قبول افتد و که در نظر آید؟!