نام پژوهشگر: مرتضی لطفی افشار

نمادگرایی اسطوره ای در نقوش دستباف شاهکارهای باقی مانده صفوی دراستان اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1391
  خدیجه ارشاد   فهیمه دانشگر

عنوان : نمادگرایی اسطوره ای در نقوش دستباف شاهکارهای باقی مانده صفوی در استان اصفهان نام و نام خانوادگی:خدیجه ارشاد رشته تحصیلی:ارتباط تصویری( گرافیک ) استاد راهنما : دکتر فهیمه دانشگر استاد مشاور : مرتضی لطفی افشار تاریخ دفاع : شهریور ماه 1391 مسئله پژوهش نمادگرایی اسطوره ای در نقوش دستباف شاهکارهای باقی مانده صفوی در استان اصفهان است که هدف از آن مطالعه مفاهیم و معانی نقوش مورد استفاده از قالیهای ذکر شده است که در نهایت موجب استخراج نقوش نمادینی می شود که از هویت کاملا ایرانی برخوردار باشد تا پیام منتقل شده از طریق آنها قدرت تاثیر گذاری افزون تری داشته باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی با تجزیه تجسمی و تحلیل اسطوره ای در 8 قالی شاهکار باقی مانده از دوره صفویه است. گرد آوری داده ها از طریق اسنادی وکتابخانه ای صورت گرفته است. قابل ذکر است که روش بررسی و استخراج نمادها در این پژوهش قابل تعمیم به سایر دست بافته هامی باشد . در نهایت به این نکته می رسیم که نقوش نمادین 8 قالی شاهکار دوره صفویه با وجود داشتن ریشه در فرهنگ اساطیری ایران و جلا دیدن در کالبد مذهبی اسلام و عقاید مردم شیعی ، اشارت موشکافانه ای بر دید جهان شناختی انسان از هستی دارد که از طریق چیدن نقوش نمادین در کنار یکدیگر آن را به نمایش می گذارد و بررسی ارتباط بین نقوش فرش های منتخب و اسطوره علاوه بر آن که غنای جایگاه اسطوره ای را در عصر صفویه مشخص می سازد همچنین بر غنای معنوی و زیبایی ظاهری آنها نیز افزوده می شود و نقشها چهره می گشایند چونانکه هر نقش همچون تابلوی نقاشی و یا کتاب قصه ای زیبا در برابر چشمان بیننده خود ایفای نقش می کند و در این زمان است که با روشن شدن تعاریف نقوش اسطوره ای ایران نقشها یکی پس از دیگری جذابیت و گیرایی خود را به ما می نمایانند و دیگر از حالت نقش زیبا خارج شده و کاربردی فراتر از آن می یابند. واژگان کلیدی: اسطوره ، نقش ، دستباف ، صفویه ، اصفهان، کاربرد نقش