نام پژوهشگر: حمید رضا بصیری

جایگاه مدارا در مدیریت از نگاه قرآن و نهج البلاغه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  زینب جمدار زنوزق   حمید رضا بصیری

در هر گروه و جامعه ای اعم از خانواده، جامعه، سازمان، اداره، زندگی اجتماعی و... مدیریت از عناصر ضروری محسوب می شود و مدارا یکی از ویژگی های مدیران موفق بحساب می آید. مدارا در مدیریت از مواردی است که در قرآن و نهج البلاغه بر آن تاکید زیادی شده و نسبت به مدیریت هایی که از این شیوه بهره گرفته اند ـ از جهت لزوم وجود مدارا در مدیریت و تاثیر مثبت و موفقیت آمیز آن در مدیریت ـ ارزش زیادی قائل شده است. در این رساله پس از مفهوم شناسی مدارا و مدیریت، به بیان گسترده ی آن پرداخته شده و بیان می شود که مدارا نقش و تاثیر قابل توجهی در عرصه های مختلف مدیریتی دارد. برای اثبات این مطلب نخست مفاهیم لغوی را بررسی نموده و آنگاه اصول مدارا در مدیریت، ارائه ی راهکارهایی جهت دست یابی به این شیوه ی مدیریتی، جایگاه شیوه ها و مظاهر مدارا در اقسام مختلف مدیریتی، آثار مترتب بر این عمل از منظر قرآن و نهج البلاغه تبیین گردیده است.

انواع توحید از دید قران و توحید صدوق
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1391
  معصومه رجبی   محمد حسین بیات

چون در قران به انواع توحید اشاره شده لازم است به بررسی و دسته بندی ان اقدام نمود و اینکه درباره کدامیک بیشتر بحث شده و دلیل ان چیست و رابطه ی هر یک از انواع با دیگری چگونه می باشد.

نزول دفعی قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1391
  فریبا پرنظر   علی رضا فخاری

نزول قرآن در ماه رمضان، حاکی از آغاز نزول تدریجی آن بوده و پیامبر (صلی الله علیه وآله و سلّم) در بیست و هفتم رجب ـ بدون اینکه بر ایشان وحی قرآنی نازل شده باشدـ مبعوث شده اند و سپس مدتی بعد در ماه رمضان، قرآن نازل شده است. به علاوه پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) قبل از نزول قرآن، از محتوای کلی وحی باخبر بودند، اما نه به علت وجود نزول دفعی قرآن، بلکه بدان دلیل که به ایشان علمی لدنّی ـ اعم از قرآن و غیر آن ـ عطا شده بود.

مکر وخدعه از نگاه قرآن وکتاب الکافی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1391
  سمیرا فتح الهی زنوز   صالح حسن زاده

چکیده دامنه ی مکر وسیع تر از خدعه است مکر ممکن است به شیوه ی خدعه و یا شیوه های دیگر انجام گیرد. معنای لغوی و اصطلاحی مکر و خدعه با معنای آن در قرآن و کتاب الکافی تقریبا یکی است. مکر وخدعه از لحاظ فعلی به دو نوع ممدوح و مذموم تقسیم شده است. مکر و خدعه انسان ها اگر با سوء نیت و علیه تعالیم انبیاء باشد مذموم، در غیر این صورت ممدوح است . مکر مذموم انسان ها به انگیزه های متفاوتی مانند ضربه زدن به اسلام از درون، موجه جلوه دادن، فراموشی، مبارزه برای شکست دادن نهضت حق و....است که در آن زمان ختم نشده بلکه در طول تاریخ بوده و همچنان نیز هست. مکر ممدوح انسان ها نیز به انگیزه های متفاوتی مانند رسیدن به حق مشروع، هدایت انسان ها و...است که یاد گرفتن آن ها در استفاده از چاره جوییهای مختلف مفید است. مکر و خدعه ی شیطان به انگیزه ی گمراهی انسان هاست و مذموم است. او علایق افراد را می شناسد و با توجه به شخصیت آنان مکر و خدعه می کند و از شیوه های متفاوتی بهره می جوید. مکر خدا هیچ وقت بی مقدمه وجدای از اعمال بندگان نیست بلکه به دنبال اعمال زشت و مکر مذموم آنان می آید و از لحاظ شکل شبیه مکر انسان و شیطان است ولی در اصل متفاوت از آن هاست و مراد از آن نجات ممکور یا مجازات ماکر مکر مذموم ویا هردو است. چیزی که هست مکر مذموم در قرآن و احادیث عاقبت خوشی ندارد زیرا علاوه برآن که بی اثر و بی نتیجه می ماند. مکاران با مکرشان حقیقت انسانی خودشان را زیر سوال می برند و در دنیا و آخرت عذاب شدید و سخت دچار می گردند به سزای اعمالشان خواهند رسید و علاوه بر آن خداوند، ممکور را در برابر مکر مذموم بی دفاع نگذاشته است هم در برابر مکرشیطان راهکارهایی نظیر دعاکردن، توکل به خدا، تقوا و...قرار داده و هم در برابر مکر مذموم انسان ها راهکارهایی مانند آراسته شدن به لباس صبر و تقوا، احسان و نیکوکاری در حق ماکر، حفظ اسرار ، توکل و....قرارداده است کلید واژه: مکر، خدعه، پیامد، مبارزه، قرآن، کتاب الکافی

آموزش قرآن از دیدگاه قرآن و اهل بیت ( علیهم السلام )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده الهیات 1392
  محمدمهدی بحرالعلوم   حمید رضا بصیری

1ـ آموزش قرآن به حسب معلم ، متعلم و سطح آموزش متفاوت و دارای مراتب است که در عالی ترین مرتبه معلم خداوند و متعلم رسول الله ( صلی الله علیه و آله ) و سطح آموزش از عقول بشر خارج است . و در مرتبه بعد طبقاتی از خلایق قرار دارند. انحصار آموزش قرآن به آموزش روخوانی ، قرائت و حفظ الفاظ نه تنها ظلمی آشکار است بلکه ترفندی از سوی بد خواهان برای به حاشیه راندن قرآن و به تبع آن معلمان حقیقی قرآن که در رأس آنان اهل بیت ( علیهم السلام ) هستند. 2ـ معلم قرآن ، که در فرهنگ اهل بیت ( علیهم السلام ) از جایگاه بی بدیلی برخوردار است وظیفه تشویق و زمینه سازی برای یادگیری متعلم را دارد و رکن اصلی در یادگیری متعلم است. 3ـ جایگاه تعریف شده در لسان قرآن و اهل بیت ( علیهم السلام ) زمانی برای معلم قرآن محرز می شود که از نیتی پاک برخودار بوده و خود او در مسیر تعیین شده از سوی آنان برای دست یابی به کمال انسانی قدم بردارد. همچنین به دنبال تحقق اهداف متعالی بوده و اصول صحیح آموزش قرآن مورد تأیید ایشان را در عمل پذیرفته باشد . 4ـ اهداف آموزش قرآن منطبق بر اهداف نزول قرآن است. که از اهم آنان انذار ، تذکر ، تفکر ، فهم ، پذیرش و خضوع ، افزایش ایمان و توکل ، تقوی و تهذیب اخلاق ، خروج از ظلمات به نور ، دست یافتن به سبک زندگی قرآنی و اقامه قسط است . و بدیهی است که بر این اساس رویکرد و روشهای آموزش تعیین می گردد. 5ـ در بررسی آموزش قرآن پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله ) متوجه اصولی خواهیم شد که بر این آموزشها حاکم است. 6- تغییرات روز افزون در شرایط مخاطبان ، ابزار های آموزشی و ارتباطی ایجاب می نماید که روش های نوین و روز آمد آموزش قرآن مطابق با شرایط مذکور طراحی شود . 7ـ هر روش ابداعی برای آموزش قرآن در صورتی که از اصول حاکم مذکور پیروی نموده و اهداف نزول قرآن را دنبال نماید پذیرفته و در غیر این صورت مردود خواهد بود.

مهارت های دستیابی به هدف در قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1393
  بتول ابدال محمودآبادی   حمید رضا بصیری

هر انسانی در زندگی خواسته ها و اهدافی دارد که می خواهد به آنها دست پیدا کند؛ دستیابی به اهداف، مانند هر کار مهم دیگری نیازمند کسب مهارت هایی است، و آموختن این مهارت ها باعث می شود تا انسان از مسیر صحیح و در زمان کوتاهتری به آنها دست یابد. امروزه در علم روانشناسی، در مورد رسیدن به خواسته ها و اهداف راهکارهایی مطرح می گردند که برخی از آنها با باورهای انسان مسلمان سازگاری داشته و برخی سازگاری ندارند؛ زیرا بیشتر راهکارهایی که ارائه می شوند بر عوامل مادی تکیه دارند و عوامل معنوی و معرفتی در آنها یا نقشی ندارد و یا نقشی کم رنگ دارد. تحقیق حاضر در صدد است که مهارت های لازم برای دستیابی به اهداف را از منظر قرآن و روایات معصومین علیهم السلام برای یک انسان مسلمان مورد بررسی قرار دهد؛ زیرا با علم بشری نمی توان به تمام ابعاد وجودی انسان و توانایی های او دست یافت. آموختن بعضی از مهارت ها، از ابزار و وسایل لازم در این مسیر شمرده می شود که با وجود آنها حرکت در مسیر دستیابی به هدف، کوتاهتر و هموارتر خواهد شد و فرد با وجود آن ها در این مسیر با اطمینان و قوت قلب بیشتر گام برخواهد داشت. نقش و تأثیر این مهارت ها در دستیابی به هدف یکسان نیست؛ برخی از مهارت ها مانند مهارت های شناختی و اعتقادی، در رسیدن به اهداف نقش بستر و پایه دارند و کسب آنها بر دیگر مهارت ها مقدم است، برخی مهارت ها نقش عملیاتی دارند، نظیر مهارت های روحی و فکری و رفتاری؛ و برخی نقش آرامش بخشی وقوت قلب دارند مانند مهارت های معنوی. در فرهنگ روایات، هنگامی فرد در رفتاری مهارت کافی را بدست آورده است که بتواند آن را در ضمیر باطنی خود به صورت ملکه ثبت کرده باشد و بدون احساس تکلف آن را انجام دهد، به عبارتی آن رفتار در وجود او نقش بسته باشد و این مهم حاصل نخواهد شد جز با تمرین و تکرار. شیو? جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر از طریق فیش برداری واسناد کتابخانه ای و روش پردازش اطلاعات، توصیفی تحلیلی می باشد. کلید واژه ها: هدف، مهارت های شناختی، مهارت های اعتقادی، مهارت های روحی و فکری، مهارت های عملی و رفتاری، مهارت های معنوی.

ساختار، کیفیت نزول و چینش آیات سوره‎های قرآن و تطبیق آن در سور? محمد(ص)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1392
  مینا شریعتی   محمد شعبان پور

هر کسی در نخستین مواجهه با قرآن کریم، با تقسیم آن به 114 فصل جداگانه تحت عنوان «سوره» مواجه می شود. این تقسیم، خاستگاه بشری ندارد؛ بلکه خداوند وحی قرآنی را در قالب سوره ها ارائه کرده است. پیامبر اکرم (ص) مطابق اقراء خداوند و دستور فرشت? وحی، نزول هر بسمله ای را آغاز فصلی جدید در وحی تلقی می کرد و کاتبان وحی و عموم مردم در عصر نزول نیز با این موضوع آشنا بوده اند. خداوند تمام انسان ها را به میدان مبارزه دعوت، و هماوردطلبی کرده تا اگر می توانند یک سوره مانند این سوره ها بیاورند. این که خداوند حکیم، قرآن را به 114 سوره تقسیم کرده و به هر کدام از این 114 سوره تحدّی کرده، نشان دهند? برخوردار بودن سوره از ویژگی یا ویژگی هایی است که به آن ها شخصیت مستقلی بخشیده است. هر سوره مشتمل بر حکمتی الهی است که انسان را در مسیر کمال هدایت می کند. امکان ندارد که سوره حکمتی داشته باشد، اما آیات آن در راستای تحقق آن حکمت نقشی ایفا نکنند. بنا بر این، سوره مجموعه ای هدفمند و منسجم است. ضمناً خداوند با شناختی که از انسان، استعدادها و نیازهای وی دارد، و نیز آگاهی از صراط مستقیم که مطابق با فطرت او می باشد، برنامه ای همه جانبه برای سعادت او ارائه داده است. لذا سخن او سخنی مخاطب محور و هدایتی است که بشر با علم محدودش نسبت به خودش و خدا و طریق رسیدن به او، هرگز توان آوردن چنین چیزی را ندارد. مسئل? دیگر در شناخت سوره ها، کیفیت نزول آیات در سوره ها است، از این جهت که آیا میان نزول آیات هر سوره، آیاتی از سوره های دیگر فاصل شده یا نه. گروهی اعتقاد دارند که آیات سوره ها به صورت آشفته و فاقد نظم خاصی نازل شده و بعدها توسط پیامبر (ص) یا به اجتهاد صحابه منظم شده است. لیکن در قرآن و روایات، دلایل معتبری یافت می شوند که تصریح دارند اصل در نزول، «نزول پیوست? سوره ای» بوده است. نزول هر سوره، نظمی طبیعی داشته است؛ با بسمله آغاز می شد و نزول آیات سوره، دفعاً یا تدریجاً، ادامه می‎یافت تا این که با نزول بسمل? جدید، پایانِ سور? قبل و شروع سور? جدید معلوم می شد. با روشن شدن این مبحث، توقیفی بودن چینش آیات نیز معنای جدیدی می یابد و البته دلایل آن همچنان به قوّت خویش باقی است.