نام پژوهشگر: شهرام نعیمی

بررسی تنوع ژنتیکی و بیماری زایی جدایه‏ های قارچ magnaporthe salvinii، عامل بیماری پوسیدگی ساقه برنج در استان مازندران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زابل - دانشکده کشاورزی 1391
  آرزو عزیزیان شرمه   سید کاظم صباغ

بیماری پوسیدگی ساقه برنج یکی از شایع‏ترین عوامل قارچی بیماری زای این محصول، در ایران و اکثر کشورهای تولید کننده برنج بوده که هرساله خسارت زیادی را به تولید این محصول وارد می کند. عامل این بیماری قارچ هتروتال magnaporthe salvinii (anamorph: sclerotium oryzae) می‏باشد. برای بررسی تنوع مورفولوژی، ژنتیکی و بیماری زایی این گونه، نمونه‏برداری به صورت تصادفی از استان مازندران به عمل آمد. نمونه‏ها بر روی محیط کشت wa کشت داده شد. به دنبال آن با روش نوک هیف عمل خالص‏سازی انجام گردید و تعداد 45 جدایه جداسازی و برای مطالعات بعدی مورد استفاده قرار گرفت. جدایه‏ها بر روی محیط کشت pda دارای رنگ پرگنه خاکستری تیره متمایل به سیاه و سختینه‏های کروی و نیمه کروی سیاه رنگ بودند. بررسی تنوع مورفولوژی جدایه‏ها و تجزیه و تحلیل داده‏ها با نرم‏افزار sasنشان داد که بر اساس اندازه‏گیری سرعت رشد در 13 گروه و اندازه‏گیری قطر سختینه‏ها در 23 گروه و از نظر اندازه طول و عرض کنیدی در یک گروه قرار گرفتند. بیشترین قطر مربوط به جدایه sa.2 از ساری و کم‏ترین قطر مربوط به جدایه f.1 از فریدونکنار بود. بزرگ ترین سختینه مربوط به جدایه a.13 و کوچک ترین سختینه مربوط به جدایه a.1 از آمل بودند. برای بررسی آزمون بیماری زایی، از برنج رقم اهلمی طارم استفاده شد. علائم بیماری 10 روز بعد از آلودگی ثبت گردید. تجزیه داده‏ها نشان داد که جدایه‏ها در سه گروه قرار دارند. جدایه‏های be.32، ra.1 و a.22 به ترتیب متعلق به شهرستان‏های بهشهر، رامسر و آمل شدت بیماری زایی بیشتری را از خود نشان دادند. مطالعه تنوع ژنتیکی جدایه‏ها، با چهار نشانگر up به صورت انفرادی انجام شد، که جدایه‏ها در نه گروه ژنتیکی طبقه‏بندی شدند. نتایج این تحقیق نشان می‏دهد که در بین جدایه‏های به دست آمده در استان تنوع ژنتیکی نسبتاً بالایی وجود دارد ولی بین شدت بیماری زایی و تنوع ژنتیکی و مورفولوژی رابطه مستقیمی مشاهده نشد.

بررسی تغییرات جمعیت .trichoderma spp در مزارع برنج، کلزا و جنگل مجاور شهرستان آمل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده کشاورزی 1392
  مهرانه بهرستاقی   شهرام نعیمی

تریکودرما یکی از مشهورترین و موثرترین جنس های قارچی در زمینه کنترل بیولوژیک بیماری های گیاهی به شمار می رود، جدایه های متعلق به آن، با مکانیسم های مختلف نظیر، آنتی بیوز، پارازیتیسم و رقابت، پاتوژن های گیاهی را کنترل می کنند. به دلیل اهمیت این قارچ در کشاورزی و کمبود اطلاعات در زمینه اکولوژی و دینامیک جمعیت در زیستگاه های طبیعی کشور، در این تحقیق تغییرات جمعیت جدایه های تریکودرما در اراضی شالیزاری، کلزا، جنگل و زمین کشت نشده مورد بررسی قرار گرفت و ارتباط آن با عوامل زنده (رقابت میکروبی) و غیر زنده (رطوبت، ph، ec، میزان ماده آلی خاک و نیز میزان بارش و درجه حرارت) تعیین شد. جمعیت جدایه های تریکودرما در خاک اراضی مورد مطالعه در محدوده 101 × 1/1 -103 × 7/2 پرگنه در هر گرم خاک خشک و در اندام هوایی برنج 101 ×4/0 - 101 × 1 پرگنه در هر گرم وزن گیاه متغیر بودند. جمعیت قارچ کل در محدوده 103× 1/1 - 104× 6/4 پرگنه در هر گرم خاک خشک و جمعیت باکتری کل نیز در محدوده 104× 2/2 - 105× 5/0 پرگنه در هر گرم خاک خشک در خاک اراضی مورد مطالعه محاسبه شد. به طور کلی جمعیت تریکودرما در خاک جنگل بیش تر از خاک اراضی دیگر بود. پیک جمعیتی تریکودرما در اراضی شالیزاری با اراضی غیر شالیزاری متفاوت بوده به طوری که پیک جمعیتی این قارچ در اراضی شالیزاری در پاییز و اواسط فصل زراعی و در اراضی غیر شالیزاری در زمستان بود. محاسبه همبستگی بین متغیرها با جمعیت تریکودرما موجود در خاک نشان داد که همبستگی مثبتی بین مقدار جمعیت تریکودرما با ماده آلی در سطح احتمال یک درصد و با رطوبت در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. همچنین نتایج همبستگی بین جمعیت تریکودرمای موجود در فیلوسفر با عوامل محیطی نیز نشان داد که میزان بارش همبستگی منفی در سطح احتمال یک درصد با جمعیت تریکودرما داشت.