نام پژوهشگر: غلام رضا بخشی خانیگی

بررسی کشت این ویتروی rhus coriaria
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - پژوهشکده بیوتکنولوژی 1390
  بهروز پورداد   محمد علی ابراهیمی

تکنیک این‎ویترو در چند دهه اخیر، موضوع تحقیقات گسترده‎ای بوده است بویژه برای گیاهانی که رشد و تکثیر طبیعی آنها مشکل می‎باشد. سماق متعلق به خانواده آناکاردیاسه (تیره پسته) و گونه خودروی جنس رهوس در ایران است. قوه نامیه بذر سماق بسیار کم بوده و در طبیعت بصورت پاجوش تکثیر می‎گردد. در این تحقیق بهترین محیط باززایی و ریشه‎زایی در شرایط این‎ویترو مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونه‎های جوانه شاخه‎های گیاه سماق بعد از سترون‎‎سازی به محیط کالوس‎زایی منتقل شدند. کالوس‎زایی با استفاده از محیط ms با ترکیب هورمون‎های مختلف iaa ba , bap , tdz ,iba مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر کالوس‎زایی و باززایی روی ترکیب هورمونی 5/0 میلی‎گرم در لیتر iaa و یک میلی‎گرم در لیتر ba بدست می‎آید و کمترین کالوس‎زایی و باززایی در غلظت 1/0 میلی‎گرم در لیتر iaa و 5/1 میلی‎گرم در لیتر ba رخ داد که به‎ترتیب 60% و صفر درصد بودند. جهت تعیین بهترین محیط ریشه‎زایی با ترکیب هورمونی مناسب از محیط ms بصورت کامل، نصف و یک‎چهارم به‎همراه هورمونهای naa , iba , iaa و بدون هورمون استفاده شد که تفاوت معنی‎داری در ریشه‎زایی مشاهده گردید، بطوریکه بیشترین ریشه‎زایی در محیط ms کامل با غلظت 1 میلی‎گرم در لیتر iba و کمترین ریشه‎زایی در محیط نصف ms با غلظت 8 میلی‎گرم در لیتر iaa رخ داد که به ترتیب 5/44% و 66/2% بودند. بهترین محیط تیمارزایی جهت انتقال به محیط ریشه‎زایی، محیط تیمارزایی با غلظت 5/0 میلی‎گرم در لیتر iaa و یک میلی‎گرم در لیتر ba بود. تفاوت معنی‎داری در غلظت یک میلی‎گرم در لیتر و 5 میلی‎گرم درلیتر iba در تعداد ریشه و طول آن مشاهده شد. در غلظت 5 میلی‎گرم درلیتر iba افزایش تعداد ریشه و کاهش طول ریشه رخ داد که افزایش تعداد ریشه 6/3 عدد بود. همچنین آزمایشی جهت بررسی اثر استفاده از محیط جامد و مایع انجام شد و تفاوت معنی‎داری مشاهده گردید، و بیشترین ریشه زایی در محیط جامد به‎میزان 83/44% انجام شد.